krimpscheuren. Vandaar dat een nauwkeurig toezicht bij de menging van de mortelbestanddeelen noodzakelijk is, niet alleen om zekerheid te hebben omtrent de soliditeit van het metselwerk, maar ook ter wille van de finantiëele verantwoording. Vaak toegepaste mengverhoudingen voor metselmortels zijn de volgende, uitgedrukt in inhoudsmaten Voor waterdicht werk 1 kalk, 1 tras, 1 zand. 1 kalk, 112 tras, 2 a 3 zand. t P. C., 2 a 3 zand. overigens 1 kalk, 1 tras, 3 zand. 1 kalk, l'/2 tras, 4 a 5 zand. 1 kalk, 1 R. C, 1 a 3 zand. 1 P. C., 3 a 5 zand De bestanddeelen van de mortel worden goed dooreengemengd tot een gelijkmatige kleur wordt verkregen, waarna zooveel water wordt toegevoegd (zoet water, geen zeewater, zie hetgeen hier omtrent ten opzichte van zeezand is vermeld), dat de mortel eerst na krachtig dooreenwerken tot een gemakkelijk uit te smeren brij wordt. Is het zand vochtig dan verdient het aanbeveling de overige bestanddeelen afzonderlijk met water aan te maken en eerst daarna met zand te vermengen. Er mag geen grootere hoeveelheid mortel worden aangemaakt, dan voor onmiddellijk verbruik noodig is. Resten van tras-en roode cement-mortels, die een begin van versteening vertoonen of die langer dan één dag onverwerkt zijn blijven liggen, mogen niet meer worden gebruikt, ook niet nadat ze door toevoeging van water weer tot een brij zijn omgewerkt, Daar de verharding van Portlandcement-mortel veel vlugger intreedt dan die van de overige mortels, mogen resten van Portlandcement-mortels niet langer dan één uur onverwerkt blijven. Hoewel soms oogenschijnlijk onver anderd gebleven zijn dergelijke mortelresten niettemin reeds in het versteeningsstadium gekomen en daardoor van zelfsprekend ondeugdelijk geworden. Het herhaaldelijk dooreenwerken van de mortel is overigens van zeer veel belang te achten. Het metselen. Bij het metselen wordt een laag mortel uitgespreid en daarin de steenen zoodanig gedrukt en gewreven, dat zoowel de zij- 485 'J Bij deze mortel wordt met het oog op de vereischte smijdigheid toe voeging van een weinig kalk aanbevolen Overigens moet de aanwezigheid van vrije kalk in den muur als zeer nadeelig worden beschouwd.

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1927 | | pagina 21