623
gericht. Onze Russische tijdgenooten beschouwen de West-Europeesche cultuur
geenszins als een absolute volmaaktheid, maar als een bloote relativiteit in het
bijzonder wat ethiek, kunst en ideologie aangaat. Want die volmaaktheid in
techniek en wetenschap heeft West-Europa naar Russisch inzicht slechts verkregen
ten koste van religieuze en ideologische verarming.
Het oer-Russendom heeft zich de Westersche beschaving moeten laten op
dringen door een kleine groep van Westersch-georienteerde Russische aristocraten
en intellectueelen. Midden in het land kon een vreemde Westersche stad ontstaan
als Petersburg, die door Dostojewski in een van zijn werken als de meest
abstracte en kunstmatige stad van Rusland werd aangeduid. In het hart van
iederen Russischen student die een buitenlandsche Universiteit bezoekt, smeult
een innige haat tegen die Westersche beschaving. Het is de haat tegen de
vreemde cultuur, die hij de sterkere weet dan de zijne, die de Russische
cultuur dreigt dood te drukken, voor zij nog geboren is. Het is een mentaliteit
die buiten ons begrip valt. Velen meenen dat alleen het Russische communisme
vijandig tegen het Westen staat, terwijl het hier de mentaliteit geldt van het
grootste deel van het Russische millioenenvolk.
Ook Rusland verkeert in een stadium van pseudomorphose. Men neemt er
dezelfde verschijnselen waar als in heel Azië. Plotseling kan een keer komen
in een sociale of politieke toestand. Er is misschien op aarde geen enkel volk
dat in aanleg zoo religieus is als het Russische volk. Maar de Orieksche kerk
heeft den stormloop van het Bolshevisme niet kunnen weerstaan. Voor een
groot deel is dit te danken aan het feit, dat de orthodoxe kerkpolitiek niet
ordenend heeft ingegrepen, zooals de katholieke kerk in West-Europa, maar
meer mystiek en metaphysisch is gebleven.
Haat tegen de Westersche beschaving, haat tegen het Christendom, dat is
de grondslag van het BolshevismeHet communisme wil tot een eigen
specifiek Russische beschavingsvorm uitgroeien en daarom propageert het de
wereldrevolutie, ook al is dat communisme zelf een vrucht van vreemden bodem,
en geenszins Russisch van oorsprong. Het is moeilijk voor ons Westerlingen
om ons in de Russische mentaliteit in te denken, maar wellicht zal het vol
gende citaat uit een van de Russische militaire reglementen, die den grond
slag vormen van de politieke vorming van den Russischen soldaat eenig licht
op die zonderlinge mentaliteit kunnen werpen: „Weg met de liefde voor de
„menschheid, wij kunnen alleen haat gebruiken. Wij moeten leeren haten, dan
„alleen kunnen wij de wereld veroveren. Communisme en Christendom zijn
„in theorie en practijk onvereenigbaar. Wij haten het Christendom. De
„Christelijke liefde is een beletsel voor de ontwikkeling der revolutie Wij heb-
„ben afgerekend met de koningen der aarde. Laat ons thans de koningen der
„Hemelen onder handen nemen".
Dat is de mentaliteit waarmede het Russische millioenenleger wordt door
trokken
Rusland verkeert in een stadium van pseudomorphose, evenals China, evenals
heel Azië dat in contact is gekomen met de Westersche beschaving en dat
dank zij het gestook van Rusland revolutionnair is afgestemd.
Het past bij intuitie de juiste propagandamethoden toe omdat zijn mentali
teit op dezelfde wijze is ingesteld als die van de „onderdrukte volkeren van
Azië". Daarom is een communistisch Rusland een blijvend gevaar voor heel
Azië. Van een energieke minderheid kunnen de Aziatische volkeren in dit sta
dium gemakkelijk den speelbal worden en door zijn semi-religieus karakter is
het bolshevisme een bijzonder gevaarlijke factor voor de toekomstige politieke
geschiedenis van Azië. „De Christenen gelooven in den terugkeer van Christus
„op aarde", heeft Lenin eens gezegd, „maar zij hebben nu reeds 2000 jaar te
vergeefs gewacht. Christus is niet gekomen. Hebben zij daarom het Christen-
„dom verzaakt? Ook wij gelooven inde toekomst van de wereldrevolutie, die
„onze idealen zal verwezenlijken. Bedenk dat wij pas vier jaar geleden aan den
„arbeid zijn begonnen".
Lenin slaagde er in 5 millioen Russen om het leven te brengen door den
hongersnood, die door zijn economisch wanbeleid was ontstaan, terwijl
