aan te toonen, dat de geest van het Duitsche reglement absoluut
juist bleek te zijn; reeds in het begin van den oorlog werd dit
door de Franschen gevoeld.
Reeds bij de eerste slagen bleek het ten duidelijkste, na het
constateeren van de verliezen, geleden tijdens de Duitsche bom
bardementen, dat de werkzaamheid van het vuur een functie
was van de partiëele en niet van de totale dichtheid, d.w z., dat
een snelvuur slechts eenige minuten durend, betere resultaten
opleverde, dan een vuur waarbij men een zelfde aantal projec
tielen verschoot, over een grooter tijdvak verdeeld. Wanneer
men zich niet beperkte, de menschen te tellen die buiten
gevecht waren gesteld, doch eveneens de moreele uitwerking op
de overlevenden in aanmerking nam, dan kwam duidelijk degroote
waarde van het massavuur aan het licht.
De artillerievuren waren heftiger dan men verwacht had. Een
vuur, alleen gebaseerd op theoretische dieptewerking van het en
kele schot, kan niet anders dan onvoldoende resultaten opleveren.
Bovendien leerde de harde werkelijkheid de doelen wel naar de
belangrijkheid te onderscheiden. Cmdt. Z vervolgt verder
Het is aan geen twijfel onderhevig, dat zelfs cmdtn vangroote
eenheden geen zuiver denkbeeld hadden, van de resultaten, met
concentratie van vuur te verkrijgen.
Tot verontschuldiging voert cmdt. Z aan, dat de hoogere
artilleiie-cmdtn in het begin niet het recht opeischten, de noodige
onderscheiding in de vuren te kunnen brengen. Dit zou hen er
misschien eerder toe gebracht hebben, de doelen naar hun belang
rijkheid en niet naar de afmetingen te verdeelen.
Eind 1914 kwam men er reeds toe, het werkzaam te bevuren
deel van het doel per batterij te verkleinen en het munitiever-
bruik op te voeren.
Men concentreerde het vuur van twee of meer batterijen op één
doel, iedere batterij vurend met max. vuursnelheid. De vuurcon-
centraties waren geboren, ofschoon men zich nog niet bediende
van dezen naam.
In 191511916 zag men de groote waarde ervan in. Langzamerhand
werden de ..concentraties verbeterd". Men nam verschillende kalibers
en verschillende projectielenmen bracht afwisseling in het vuur-
tëmpo. Kortom, de concentraties ontwikkelden zich tot een niet
gekende hoogte.
Gedurende de laatste jaren van den oorlog, kwam men tot de
z.g. „concentrations tournantes" d.w.z., men bevuurde de doelen
achtereenvolgens met zeer heftige, korte vuurstooten, met het doel
den vijand zoolang te neutraliseeren, als met het oog op den
den aanval noodig was.
Ook maakte de vuurconcentratie een heele evolutie mee, voor
wat betreft de eischen te stellen aan het materiaal. Vuurde men
aanvankelijk met max. vuursnelheid, langzamerhand zag men in,
696
