706
Dit échec dat de Volkenbond geleden heeft, is wel een van de ergste
mislukkingen geweest uit zijn politieke leven. Ouiglielmo Ferrero heeft den
Volkenbond vergeleken met de Heilige Alliantie, een Volkenbond met een
monarchaal karakter, een bond van wettige dynastiën, gemaakt om de rechten
van alle leden, gezamenlijk te verdedigen, die na de Napoleontische oorlogen
ontstond. Van af het Weener congres tot aan de stichting van Italië heeft de
Heilige Alliantie zich kunnen handhaven. Zij viel uiteen, hoewel zij „in alter-
nuni" was ingesteld, omdat het probleem van de Italiaansche eenheid zich op
deze wijze het eenvoudigst liet oplossen, en daardoor een wereldoorlog kon
worden voorkomen. Evenals de Heilige Alliantie na de Napoleontische oorlogen
is na den wereldoorlog de Volkenbond ontstaan. Ferrero meent dat hem het
zelfde lot wacht als de Heilige Alliantie Dergelijke Bonden hebben slechts
levenskracht als zij een vitale noodzakelijkheid aan een practische mogelijkheid
paren. En wanneer die voorwaarden verdwijnen vallen zij uiteen.
Zoover is het nog niet met den Vo kenbond. Maar na de mislukte ontwa
peningsconferenties, zoowel die welke door den Bond zelf als die welke door
Coolidge werd bijeen geroepen, is aan de moreele stuwkracht van de idee
van den Wereldvrede veel kwaad gedaan.
En thans de ontwapeningsconferentie ter zee zelf
Toen het duidelijk werd dat de ontwapeningscommissie niet tot een resul
taat zou komen, meende Coolidge dat zijn tijd gekomen was. In een vorig
politiek overzicht werd er reeds op gewezen, dat Engeland zich naar West-Europa
begon te orienteeren, dat de schuldenaren van Amerika een eenheidsfront be
gonnen te formeeren, en zich een steeds grooter verzet tegen de afbetaling
der intergeallieerde oorlogsschulden begon te openbaren. Slaagde de door
Coolidge bijeengeroepen conferentie, dan zou dit een klap zijn voor het pres
tige van den Volkenhond en zou een wig zijn gedreven in het eenheidsfront
der Europeesche staten. Dat Frankrijk en Italië dan ook weigerden aan de
Conferentie deel te nemen, was voor Amerika op zichzelf reeds een suc
ces, omdat daardoor Amerika's kansen om te slagen heel wat gunstiger wer
den. Slaagde het met Engeland tot een overeenkomst te geraken dan zou het
ook politiek zijn doel hebben bereikt.
De Amerikaansche politiek is gebaseerd op andere politieke beginselen en
methoden dan de Europeesche. Men heeft in Amerika een andere levensbe
schouwing, een andere mentaliteit dan in Europa. In Amerika is geld de alles
overheerschende factor, viert het moderne grootkapitalisme hoogtij met zijn
trustwezen, taylorisme, psycho-technisch onderzoek. Terwijl Europa met zijn
overbevolking een zekere tendens begint te vertoonen om zich te bewegen
in de richting van den socialistischen heilstaat, ontwikkelt z<ch Amerika met
zijn jonge bevolking die binnen het grondgebied van den Staat nog over ruim vol
doende ellebogenruimte beschikt om zich vrij te kunnen ontplooien, in de
richting van het groot-kapitalisme.
Professor M. C. van Mourik Broekman heeft in zijn jongste pennevrucht
„De Amerikaansche Cultuur in de practijk", die overwegende invloed van
het groot-kapitalisme in de L'nie als Americanisme bestempeld. Amerika is
een imperium geworden, dat voortgedreven wordt door een diep gevoeld en
zorgvuldig aangekweekt patriotisme, dat practisch tot uiting komt in een im
perialisme, waarin de leiding van het groot-kapitaal sterk op den voorgrond
treedt. In de politiek der Vereenigde Staten uit dit Americanisme zich op ver
schillende wijzen. Daar is in de eerste plaats de „riicksichtslose" bescherming
die de Amerikaansche wetgeving aan haar jonge scheepvaart verleent, iets wat
vooral in Engeland veel kwaad bloed heeft gezet en er veel toe heeft bijge
dragen de machtsverhoudingen der beide zeemogendheden op de Oceanen
te verscherpen. Door differentieele spoorwegtarieven toe te passen ten aanzien
van de buitenlandsche importgoederen, door rabatten op de incometaxe van
Amerikaansche scheepseigenaars, het doubleeren der tonnagegelden voor alle
vreemde schepen, het uitstrekken van het beginsel van de kustvaart, waaraan
alleen Amerikaansche schepen mogen deelnemen tot de Filippijnen en last not
