scheidelijk verbonden luchtdrukverschillen hen schade zoudert
kunnen doen.
Hieromtrent is met name in Marokko, waar vaak over het Atlas
gebergte gevlogen moest worden, niets gebleken. Zelfs heel ernstige
typhuspatienten verdroegen dit transport goed. Trouwens, de
bestuurder heeft natuurlijk de instructie om noch snel te stijgen,
noch snel te dalen, teneinde de drukveranderingen zoo geleidelijk
mogelijk te doen zijn.
Maar al had een enkele maal deze wijze van vervoer een patient
geschaad, dan zou dit toch nooit een argument tegen het vliegtuig
kunnen zijn, daar onomstootelijk vaststaat, dat elke andere wijze
van transport grootere kansen op schade biedt, al was het alleen
maar door den langeren duur van het vervoer.
Stelt U zich voor één van bovengenoemde patiënten, uren of
dagen lang hotsend in auto of trein of soms wel in een kar of op
een muilezel en vergelijk dan hiermede het absoluut schokvrije,
comfortabele en snelle vervoer door de lucht!
Ik moge hier een persoonlijk voorbeeld aanhalen.
In 1924 bekwam ik bij een ongelukkige landing te Kalidjati een
ernstige kwetsuur van mijn ruggegraat. Ik had een verlamming van
beide beenen. Aangezien ik te Kalidjati tegelijk garnizoensarts en
leerling-vliegenier was, had ik geen geneeskundige hulp. Hoewel
het ongeluk 's morgens om 10 uur gebeurde, kwam de uit Weltevre
den te hulp geroepen chirurg pas 's middags om 4 uur aan, daar
het eenige uren geduurd had, voor er telefonische verbinding met
Weltevreden verkregen was. De chirurg moest een X foto hebben,
teneinde te kunnen oordeelen of een urgente operatie al dan niet
noodig was en dus moest ik vervoerd worden. Daar wij toen nog
niet over ambulancetoestellen beschikten, moest het vervoer per
auto geschieden. Door een bandjir was de weg naar Weltevreden
bij Bekassie zwaar beschadigd en daar de ambulance-auto alleen
maar een paar carbidlampen had, werd de rit in den nacht onder
die omstandigheden te riskant geacht.
Toen heb ik den volgenden dag van 's morgens 6 tot 's middags
J/21 gehotst in een van onze militaire ziekenauto's. Zeven uur
schokken met een van breuk verdachte wervelkolom!
26 uur had het dus geduurd, voor ik in een goed ziekenhuis
lag. Ware toen een ambulance-toestel aanwezig geweest, dan zou
ik één uur na het ongeval al in het hospitaal te Tjimahi gelegen
hebben, terwijl ik dan inplaats van ontelbare schokken gedurende
een rit van 7 uur, er slechts enkele bij de landing zou hebben
gehad.
Deze enorme besparing van tijd en kans op fatale gevolgen
door het vervoer zou dus verkregen kunnen zijn op een voor Indië
al heel klein traject van ongeveer 150 KM.
Deze kleine episode uit mijn leven vermeld ik hier ter illustratie
van mijn betoog. Een gelukkig gevolg van mijn malheur was, dat
742
