témoignent a nos blessés est si touchante, nous rendent d'immenses
services et je les en remercie de tout mon coeur".
Dit werd gezegd eenige jaren nadat aan den grooten strijder
voor de roodekruis-vliegtuigen op het ministerie gezegd werd:
„n'y a-t-il pas assez de morts en France?", toen hij kwam pleiten
voor zijn ambulances. Zelfs werd hem eens toegewenscht dat hij
zelf als eerste slachtoffer mocht vallen van een zoo stupide onder
neming als het gewondenvervoer per vliegtuig!
De Engelschen voerden het ambulance-vliegtuig in in Mesopo-
tamië. Zij gebruikten geen speciale toestellen, doch groote bom
bardementsvliegtuigen. Van Mei '23 tot Juli '24 vervoerden zij
hiermede 161 soldaten naar het hospitaal te Bagdad.
In April '23 brak aan het front in Kourdistan een ernstige dysen-
terie-epidemie uit. Ziekenvervoer was in dit bergachtige terrein
alleen mogelijk per muilezel. Het vliegtuig redde de situatie. 198
patiënten werden in 128 vlieguren geëvacueerd naar het hospitaal
in Bagdad. De gevlogen afstand was bij elkaar 15000 KM. De
Engelschen hadden geen ongevallen te betreuren tijdens al deze
transporten.
De Italianen gebruiken ambulance-toestellen in Lybië, welks
woestijngebied gewondenvervoer over langen afstand onmogelijk
maakt. In 1922 vervoerden zij al hun gewonden per vliegtuig en
redden zoo menig kostbaar leven, o. adat van den Commissaris-
Generaal graaf Gallarati-Scotti en zijn adjudant, die op een
inspectiereis in een hinderlaag vielen en beiden zwaar gewond wer
den. In /2 uur tijds waren beide over een afstand van 160 KA1.
vervoerd naar het hospitaal te Derna. Dank zij dit snelle transport
kon beider leven gered worden. Het vervoer, dat anders per kameel
had moeten geschieden, zou dagen geduurd hebben en in dit
woestijngebied zeker noodlottig voor hen geworden zijn.
Na het gevecht bij Giose, dat 100 KM. van Tripoli ligt, werden
alle gewonden, 70 in getal, per vliegtuig naar het hospitaal te
Tripoli vervoerd. Ongeveer de helft van hen zou, gezien de zware
verwondingen, bij het transport per kameel zeker bezweken zijn.
Uit deze voorbeelden zien wij dus, dat het evacueeren van ge
wonden en zieken nu mogelijk is in streken, waar luttele jaren
geleden een transport met eenige hoop op redding van den patient
absoluut onmogelijk was.
Ik heb hier eenige voorbeelden genoemd uit de militaire wereld
en wil nu nog een paar feiten vermelden van vliegtuigprestaties
in dienst van het civiele Roode Kruis.
Het Zweedsche Roode Kruis, dat met belangstelling de presta
ties van de lucht-ambulances in Marokko en Mesopotamië had
gevolgd, ging in 1923 over tot den aankoop in Frankrijk van twee
toestellen, die op ski's werden gemonteerd. Deze vliegtuigen wer
den gestationneerd te Gotenburg, vanwaaruit de toestellen telefo-
745
