Later ging men er toe over het rubberdoek door leder te ver
vangen. De buitenste lederlaag was ruw van oppervlak en aan
de binnenzijde gasdicht bevestigd op een andere lederlaag, die
aan den naar het gelaat toegekeerden kant glad was. De bewering
van Fransche en Belgische zijde, dat de vervanging van rubberdoek
door leder noodgedwongen was door gebrek aan rubber, wordt
door Duitsche schrijvers ontkend; deze noemen het lederen masker
geen Ersatz, doch een verbetering. Het masker is inderdaad stevi
ger en duurzamer, het bezit geen wangzakken, zoodat de schade
lijke ruimte tot een minimum beperkt is, wat de ademhaling ten
goede komt.
Tegen het Heeresmaske worden de volgende bezwaren aange
voerd
1. het zou niet voldoende gasdicht afsluiten;
2. het leder zou in den winter te hard zijn en in den zomer zeer
onaangenaam zijn voor de gelaatshuid;
3. het mist een uitademingsventiel.
Alleen het derde bezwaar is juist en van overwegende beteekenis,
het werd evenwel ten onrechte -door de Duitschers niet
erkend.
Een groot voordeel van het Heeresmaske is, dat het gemakkelijk
is aan te leggen. De Duitsche soldaat moest het in 5 secunden
kunnen opzetten, van uit de „Gasbereitschaft" in 2 a 3 secunden.
Het masker in Rusland.
Evenals in alle andere legers zijn ook in het Russische eerst de
primitieve uit een katoenen lap vervaardigde maskers (baschliks)
gebruikt. De periode der baschliks duurde tot de tweede helft van
het jaar 1916. Daarna werden de verschillende soorten Selinski-
Kummant apparaten, die alle betreffende de vullingsbussen niet
wat de maskers zelf aangaat van elkaar verschillen, in gebruik
genomen. De diverse vormen van bussen rechthoekige, ovale
enz. zullen hier niet besproken worden, dit zou geen nut hebben,
daar geen enkel Russisch gasmasker werkelijk voldaan heeft. We
zullen ons derhalve beperken tot de bespreking van twee modellen.
Selinski-Kummant. (fig. 6).
Het gummi-masker bedekt het geheele hoofd; het sluit om het
achterhoofd en onder de kin. In het doek zijn twee ronde
openingen gesneden, waarin de oogvensters van glas met gum-
mistof zijn vastgezet. In het midden onder de oogglazen is het
maskerdoek verwijd tot een 4 c. M. lange neus of vinger, die, naar
binnen gedrukt, gebruikt kan worden om de vensters af te wis-
schen.
De vullingsbus is met een korte ronde buis aan het maskerdoek
bevestigd en heeft een rechthoekigen langgerekten vorm, hoogte 19,
breedte 7, 8 en dikte 5 c. M. Om de aansluiting op de buis gasdicht
757
