796
producten, van wat hij daarvoor in 1914 zou hebben gekregen. Nu probeerde
het Sovjetbewind door den uitvoer van graan naar het buitenland in de
kapitaalbehoefte van de industrie te voorzien. Maar de boer wilde zijn graan
niet afstaan en mede in verband met de transportmoeilijkheden kan het Gos-
plan van '25/26 door het mislukken van den graanopkoop niet worden doorge
voerd. Alles wijst er op dat ook het Gosplan van 26/27 om dezelfde redenen
niet uit te voeren is.
Daarbij komt nog dat de handelsbalans voortdurend passief blijft. Van 25/26
bedroeg dit passief 257 millioen Roebel, een bedrag dat grootendeels in goud
naar het Buitenland is gevloeid of door buitenlandsche credieten moest wor
den gecompenseerd.
Zoolang de productieprijs niet daalt is de export van landbouwproducten en
daarmede de kapitaalsvoorziening noodig voor het op peil houden en zoo mo
gelijk voor de uitbreiding van de industrie, uitgesloten. En zoo schijnt de
Sovjet-Republiek in een impasse geraakt te zijn, waaruit zij alleen te redden
is, öf door ruime kapitaalsvoorziening uit het Buitenland, óf door het beginsel
van de nationalisatie van de industrie en den buitenlandschen handel te laten
vallen. En daar het laatste met het prijsgeven van den comgiunistischen heil
staat gelijk staat zal Rusland alles in het werk stellen om het noodige kapitaal
voor het Buitenland los te krijgen.
Dat is de kern van het probleem waarvoor de communistische leiders zich
thans geplaatst zien en waaruit het conflict van de Stalingroep met de oppositie
is voortgesproten. Kapitaal uit het buitenland is niet gemakkelijk te krijgen. Ka
pitaalvorming in het binnenland heeft echter slechts plaats in de particuliere
boerenbedrijven in hoofdzaak in die van die der Koelaki, als overschot aan
landbouwproducten of in een anderen meestal zeer iabielen vorm. De linksche
oppositie wil zich meester maken van dit door de boeren gevormde kapitaal
ten behoeve van de industrie en aan den landbouw alleen het noodige overlaten
om van te leven. Zij zijn de diehards der communistische partij en als goede
marxisten meenen zij dat het socialisme alleen dan kan worden verwezenlijkt,
als het in alle landen tegelijk wordt ingevoerd, in de eerste plaats in de in
dustrielanden van West-Europa met hun sterke fabrieksbevolking. Daarom zijn
zij voor de propaganda van de wereldrevolitie in de westersche groot-indus
trielanden. Zij willen een proletariaat van arme boeren en het privaateigendom
en den privaathandel op het platte land afschaffen.
In die linksche oppositie zijn weer twee stroomingen. De eene strooming
aangevoerd door Zinoviof, wil de rijke boeren alles desnoods met geweld af
nemen. De Trotskygroep is veel gematigder. Ook zij wil steunen op den
armen boer, meent dat de Serednjaki een theoretisch product is van de Sta
lingroep. Trotsky wil geen militant communisme. Hij wil geen geweldmid-
delen toepassen, uit vrees voor het uitbreken van een boerenrevolutie.
Hij voelt er meer voor om door een prijsverhooging van de industriepro
ducten den boer te dwingen tot het afgeven van zijn landbouwvoortbreng-
selen, want feitelijk is de opvoering van dien prijs niet anders dan een ver
hooging van den belastingdruk.
De linksche oppositie vindt de Stalingroep te nationaal en onvoldoende in
ternationaal georienteerd. Bovendien kant zij zich tegen het feit dat Stalin te
veel naar het Oosten is georienteerd, alleen heil ziet in het verwekken van de
wereldrevolutie in het Oosten, daarbij bouwende op het nationalisme der
Aziatische volkeren met volkomen negeering van de marxistische beginselen.
Behalve de linksche oppositie van de Zinovief-Trotskygroep bestaat nog een
rechtsche arbeidersoppositie onder aanvoering van Sokolnikov. Deze groep
streeft naar een geleidelijke eliminatie van het communisme, afschaffing van
het monopolie van den Buitenlandschen handel en uitbreiding van de conces-
siepolitiek. De rechtsche vleugel van deze groep die onder leiding staat van
Schliapnikov en Ossovsky wenscht tot een fusie te geraken met de socialisten
van West-Europa in het bijzonder met het Internationaal Verbond van Vak-
vereenigingen, met de lie Internationale van Amsterdam Zij streven naar de
liquidatie van de Staatsindustrie, de vrijheid van drukpers en den godsdienst,
