De patrouillecommandant had kunnen volstaan met op het eerste
bericht extra waakzaam te zijn en de wacht en de posten te doen
verdubbelen. Zeker had hij dat moeten doen toen het tweede be
richt binnen kwam.
Dat de vijand vlug door de pagger kon kruipen wijst op een
slechte constructie hiervan. Ik kan niet genoeg den nadruk leg
gen op het maken van een solide pagger om het bivak, vooral in
of dicht bij bewoonde oorden.
Zooals ik boven reeds vermeldde was het bivak een vast nrarsch-
bivak. Patrouilles zijn geneigd om als zij in dergelijke bivaks
den nacht doorbrengen niet naar den pagger om te zien. Dit is
een verkeerde gewoonte die met alle kracht uitgeroeid dient te
worden. In zoo'n geval moet juist in de eerste plaats de pagger
worden onderzocht en waar noodig onmiddellijk worden hersteld.
Ook acht ik in een verzetsgebied het bivakkeeren in vaste marsch-
bivaks uit den booze.
Het gedrag van de maréchaussees tijdens den aanval was schit
terend, vooral dat van Pesuwarissa, die het leven van zijn com
mandant hardnekkig en moedig verdedigde. Zulke voorbeelden van
zelfopoffering telt onze krijgsgeschiedenis bij tientallen. Ook de
tegenwoordigheid van geest en moed van Sapar, die ernstig ver
wond zijn karabijn en leven verdedigde, verdient onze bewon
dering. De brigadecommandant, de sergeant Pontoh verdient nog
een eeresaluut voor het behoorlijk in de hand houden van zijn
brigade. Hij heeft vrijwel alle ernstige ontmoetingen in 1926 en
1927 meegemaakt en in niet geringe mate bijgedragen aan onze
talrijke successen in die jaren. De hem onlangs toegekende M. W. O.
4e klasse heeft hij ten volle verdiend. Ten slotte heeft de patrouil
lecommandant zijn hoofd niet verloren en het gevecht tot het einde
toe goed geleid.
In het handgemeen moet men vermijden den tegenstander naar
het hoofd te slaan. Een houw, toegebracht op het, in den regel van
een hoofddoek voorziene hoofd van den tegenstander heeft weinig
of geen uitwerking. Dit blijkt ook uit het gevechtsrapport. De
meest practische houwen zijn: de houwen links of rechts naar den
hals, hooglinks of hoogrechts eveneens naar den hals, of den
houw naar den rechterpols. Een bekende maréchaussee-truc .is om
den tegenstander naar zich toe te laten rennen om dan plotseling
links of rechts uit te wijken en den voorbijrennenden vijand een
houw in den nek toe te brengen. Een zoo toegebrachte houw is
steeds doodelijk.
Het ware te wenschen dat het schermvoorschrift in dezen zin
wordt gewijzigd.
Het tweede verslag is een mooi voorbeeld van een goed uitge
voerde achtervolging volgens de beginselen neergelegd in mijne
verhandelingen in dit tijdschrift (zie April-nummer 1927, blz. 261).
De patrouille was slechts sterk: 15 karabijnen -f 2 officieren
138
