155
Hoe staat het communisme tegenover het animisme en den Islam in onzen-
archipel Zeer zeker bestaan er aanknoopingspunten tusschenhet communisme
aer bolsheviki en het primitieve communisme van de nog op een lagen trap
van ontwikkeling staande volkeren van Nederlandsch-lndië. Maar niemand zal
durven ontkennen dat er toch nog wel eenig verschil van beteekenis is tusschen
den „collectiefmensch van de Bolsheviki en het communisme van den met
een tjidako rondloopenden Dajak of Papoea.
Ook chiliastische voorstellingen zijn niet vreemd aan de verschillende rassen
van onzen archipel, zooals het geloof aan den Ratoe adil op Java, de njoeli-
beweging op Borneo, de Manggoendi-beweging in de Qeelvinckbaai enz. Maar
het is zeer onwaarschijnlijk dat deze geïsoleerde uitingen van chiliasme, ooit
den ondeibouw zouden kunnen vormen van den communistischen Halfstaat.
En de Islam dan, zou die godsdienst ooit een hinderpaal kunnen zijn van
de ontwikkeling van het communisme? In Insulinde is bij de meesten het
Islamietische geloof nog innig vergroeid met het animisme en animistische
voorstellingen Men volbrengt de ritueele handelingen, maar er is maar een
zeer klem gedeelde van de Islamietische gemeenschap in staat den koran te
lezen. De leerstellingen van den Islam zijn lijnrecht in strijd met het commu-
r, 00 j de 's'am 'S een „Privatsache" en het communisme zal zich
wijselijk onthouden van alles wat de gevoelens der Islamieten kan kwetsen
Daarvoor is het een te belangrijke factor in de nationalistische bewegino-
die de communist aan zijn bedoelingen dienstbaar wil maken. In de
in de Spotprocessies die in Sovjet-Rusland worden gehouden, worden ook
Allah en Mohammed gehoond, evengoed als de God der Christenen.
En mocht men zich nog illusies maken over het ware standpunt dat het
communisme ten aanzien van den Islam inneemt, dan mogen de volgende pun-
ten uit het program van actie in koloniale landen, dat Lenin ontwierp den
geloovigen Islamiet uit den droom helpen. In punt 2 van dat program wordt
de strijd tegen de geestelijkheid aanbevolen, in punt 3 de strijd te"en het
pamslamisme en dergelijke stroomingen, zooals de P.S.I. in Indië dus
Zoo op het eerste gezicht zullen die programpunten zelfs voor de ingewij
den wat onwaarschijnlijk klinken. Wij zullen nog gelegenheid hebben om in
ons volgend artikel hierop terug te komen.
Intusschen moge thans volstaan worden met te vermelden hoe de bolsheviki
ovei leugens en bedrog in het algemeen denken. Dat op zichzelf stemt reeds
tot nadenken en kan leiden tot een beter begrip van die programpunten.
„Wahrend in einer Klassenlose Gesellschaft die Lüge an sich von Nachteil
„1st zegt Preobraschenski „steht die Sache in einer Klassengesellschaft
„ganz anders. Im kampfe einer ausgebeuteten Klasse gegen ihre Feinde sind
„Luge und Betrug oft sehr wichtige WaffenFiir den Arbei
derstaal der auf allen seiten von feindlichen kapitalistischen Lander umgeben
„1st, kann die Luge sehr notwendig und nützlich sein; daher verhalt zich die
„Arbeitei klasse und die Kommunistische Partei zu der offenen Anerkennuno-
"listen 2) d'e LUge durchaus anders als die west-europaischen Sozia-
Wanneer men het Liebauglen van het communisme met de islamietische
stroommgen in onzen archipel bestudeert, doet men goed rekening te houden
met de bolshevistische moraal ten aanzien van den leugen. Wij zullen in het
volgend artikel aantoonen, dat men nimmer van den geest der programpunten
van Lenin is afgeweken en daar ook niet van zal afwijken, ook al mocht dat
wel eens anders schijnen.
Dr. F.d.B.
Lenin. Entwurf der Leitsatze zur nationalen und Kolonialfrage. Kommunis
tische Internationale No. 11, Juni 1920.
2) R. E. Preobraschenski. Moral und Klassennormen 1923.
