277
Marx dat „von eine wirklichen Revolution keine rede sein kann" en hij
zette alle voorbereidingen tot den opstand stop.
Zoo ging het ook in Rusland. Als een gevo'g van den hongersnood van
1905, werd massa-actie mogelijk, brak de December-revolutie uit. Lenin voor
spelde toen de economische ineenstorting van Rusland. Maar deze bleef
uit, doordat door een goede oogst, de bevolking van een z waren economi-
schen druk werd bevrijd en de bolshevisten waren dan ook verplicht hun
revolutionnaire politiek te laten varen. Martynow een der leidende personen
in de revolutionnaire actie van 1905 zegt: „Die Sozialdemokratie erkannte stets
„an, dass eine Volksrevolution nicht im vornhinein angesetzt werden kann,
'^dasz sie nicht künstlich gemacht wird sondern sich vollzieht." 2)
En Lenin merkt op „Ein Aufstand kann festgesetst werden, wenn diejenigen
die ihn festsetzen unter den Massen Einfluss geniessen und richtig den Moment
ein zu schatzen wissen" 3)
En zoo moet het ook in Indië gaan. In streken waar welvaart heerscht zal
het voor communisten en revolutionnair-nationalisten, niet eenvoudig zijn om
een massa-actie te voeren.
Een gezonde welvaartspolitiek zal daarom een van de krachtigste middelen
zijn tot het bestrijden van die massa-actie. Daar wacht ons echter in een niet
ai te ver verwijderden toekomst de oplossing van probleem van de overbevol
king van Java, als een gevolg waarvan de bevolking steeds over minder grond
zal beschikken, en steeds meer menschen in loondienst rond zullen moeten
trekken. Professor Treub wees reeds op het gevaar voor deze klasse van loon
arbeiders, die in de Javaansche landen onder den naam van „glidikkers" bekend
staan-lieden dus die alleen in den oogst en zaaitijd in hun desa zijn, maar
overigens als fabrieks-of haven koelie een zwervend bestaan leiden-en die een
willig object vormen voor communistische en extreem-naiionalistische in
blazingen.
Daar is het probleem van het ontstaan van het intellectueele proletariaat,
dat misschien al spoedig voor de deur zal staan, als de Indische maatschappij
niet in staat mocht blijken te zijn de abituriënten der Universiteiten te absor-
beeren.
Maar ten slotte kan men den ontwikkelingsgang der geschiedenis niet stuiten
Alle wereldverbeteraars, socialisten, communisten, extreem nationalisten, alle
sociaal-ethici, philosophen en humaniteitsapostelen zijn eenstemmig van meening,
dat het leven een aangelegenheid van het diepste nadenken is„aber das
Leben der Welt geht seine „eigenen Wege und Kümmert sich nicht um das
was von ihm gedacht wird." 5)
Men kan den ontwikkelingsgang van het nationalisme niet stuiten. „Princi-
„pieele onderdrukking van (de nationalische beweging) zou dan ook niet in
„aanmerking komen zegt professor Treub terecht, zelfs als zulk een poging niet
„op het tegendeel zou uitloopen van hetgeen men beoogt. Maar wel dient
„in het belang der Indische bevolking zelve leiding te worden gegeven6)"
Daar is in Indië nog een andere groote groep van nationalisten die niets
van extremisme in de nationalistische beweging willen weten, die inziet dat
men den Westerling nog niet kan missen, die geleidelijke ontwikkeling tot
zelfbestuur wil en langs evolutionnairen weg zijn doel wil bereiken. Zij willen
samenwerking met de Regeering, erkennen dat de inheemsche maatschappij
nog niet over de elementen beschikt die noodig zijn om het economische en
staatkundige leven van de volkeren van Nederlandsch-Indië in stand te houden
W. I. Lenin. Die Russische Revolution und die Aufgaben des Proletariats
Parteinachrichten No. 2 van 20/3 1906.
2) Martynow. Zwei Diktaturen.
3) Lenin. Zwei Taktiken. Wperjod No. 6 van 1-2-1905.
4) M. W. F. Treub. Het gist in Indië.
5) Oswald Spangier. Der Untergang des Abendlandes II p. 21.
6) M. W. F. Treub l.c.p. 41.