op expeditie gingen naar Djambi, Korintji, Celebes of elders en
daar kwamen te staan voor het uitvoeren van zelfstandige opdrach
ten zonder dat ze nog den troep voldoende konden verstaan, zonder
dat ze iets begrepen van de psyche van land en volk, waar en
waartegen ze moesten optreden.
Ik releveer dit niet als verwijten, doch slechts als feiten. „11
faut juger les faits d'après leurs dates! En, veel kwam terecht,
zonder dat we eigenlijk wisten hoe!
Maar, mogen we dan maar berusten in wat destijds niet zoo
„erg" in zijn consequenties bleek?
Er is in de laatste 25 jaren veel veranderd in Indië, zoowel wat
betreft onze taak, als wat betreft de toestanden en verhoudingen
waarin wij die taak moeten vervullen; en het is dus logisch eens
na te gaan of wij voor dien arbeid nu niet nog wat anders behoe
ven, dan waarmee we vroeger wel toekwamen.
Onze vroegere taak tegen den I. V. is veranderd (i); de arbeid
van het Indische leger speciaal op de buitengewesten heet nu
terecht politiek-politioneele taak. Dat is heel iets anders dan het
breken van verzet zooais vroeger onder het beleven van soms op
windende avonturen; het is heel wat minder aantrekkelijk en daarbij
misschien nog wel moeilijker.
Op Java is de bestudeering en beoefening van wat we zouden
kunnen noemen de groote tactiek met daarbij behoorende techniek
ook heel wat meer omvattend geworden. Maar boven alles is ons
menschenmateriaal thans anders dan we het vroeger kenden: de
Indische soldaat, zoowel de inheemsche als de uitheemsche, is niet
meer dezelfde van voor 25 jaren. De groote wijzigingen, die onze
samenlevingen ginds en hier ondergingen, lieten ons leger niet
onberoerd; ons leger bestaat immers uit menschen, welke uit die
samenlevingen voortkomen en dus meebrengen wat daar leeft en
streeft! Verder bestaat een belangrijk deel van ons leger tegen
woordig uit militie, een element, dat aanmerkelijk verschilt van den
beroeps-soldaat.
Willen wij dus onze huidige taak in het leger goed kunnen vol
voeren onze taak, die ik zou willen omschrijven als: de vorming
van zeer heterogene bestanddeelen tot een homogeen alleszins be
trouwbaar overheids-instrument, goed bruikbaar zoowel tegen
binnenlandsche woelingen als tegen een mogelijken aanslag van
buiten dan is voor ons naast de kennis van militaire vakken,
onmisbaar de kennis der psyche van menschen en maatschappij,
de kennis der verhoudingen in onze Indische samenleving en veel
anders nog, dat daarmee verband houdt.
De meesten onzer weten nu van dat alles nog te weinig, door
dat, zooals reeds gezegd, onze opleiding tot officier er ons niets
Behoudens dan uitzonderings-periodes, als onlangs op Atjeh.
199
