1. De voor bepaalde gevallen te treffen maatregelen op zekere
puntjes uit de voorschriften te gronden getuigt van gebrek aan
kennis.
De voorschriften zijn geen recepten.
„Solche Manner (v. Bülow, v. Eichhorn) haben in den Dienst-
„vorschriften immer nur ein Mittel zum Zweck, niemals ein Selbst-
,,zweck erblickt und sie beinah als ein notwendiges Uebel ange-
„sehen. Sie verstanden es, mit dem für Andere als starrer Kanon
„geitenden Wortlaut der Dienstvorschriften frei wie gottbegna-
„dete Kiinstler zu schalten. Leider gelangten aber auch nicht we-
„nige Manner in die höchsten Stellungen, denen der Buchtstabe der
„Vorschrift alles war und denen der lebendig machende Geist
„fehlte."
„Die Alte Armee und ihre Verirrungen.
v. Gleich".
Laat het tactisch oordeel te wenschen over, dan helpen de beste
voorschriften niet en het tactisch oordeel wordt ontwikkeld door
studie van de krijgsgeschiedenis.
Zonder kennis van de oorlogen van voorheen is het niet mogelijk
juiste gevolgtrekkingen uit het verloop van den wereldoorlog te
trekken en vast te stellen welke lessen uit dien oorlog kunnen
worden afgeleid.
Generaal Feeser schrijft in de Art. Rundschau Dec. '27:
„Kriegserfahrungen sind die lebendigsten Quellen militarischer
„Erkenntnis. Der Soldat darf sich nicht damit begnügen und be-
„ruhigen, dasz die ihn bindenden Vorschriften die Erfahrungen des
„letzten Krieges verarbeitet haben und so ihren Niederslag dem
„Leser darbieten. Die Vorschriften werden schneller das geistige
„Eigentum des Soldaten werden, wenn er ihre Unterlage, die
„Kriegserfahrung, kennt und betrachtet.
„Besitzt er diese Grundlage, so wird er leichter mit denken
„können, wenn neuer Fortschritt der Technik weiterhin die Tak-
„tik wandelt. Wie ein neues Gesetz in dem Augenblick, da es ver-
„kündet wird, schon teilweise iiberholt und veraltet ist so ist auch
„die tactische Vorschrift streng genommen immer Wahrheit und
„Weisheit von gestern, denen man sich nicht starr hingeben darf".
Dit geldt evenzeer voor ons leger.
Vele denken, dat tengevolge van den wereldoorlog al hef oude
heeft afgedaan en een soort nieuwe tactiek is geboren.
En niets is minder waar.
Natuurlijk heeft in de eerste plaats de wijze waarop de oorlog
aan het Westfront gedurende ruim vier jaren is gevoerd een bijzon
der cachet aan dien oorlog gegeven (stellingoorlog) en in de
tweede plaats heeft de moderne wapenwerking en de daartegen
gerichte afweermiddelen (eene machtige artillerie met een voor
onze verhoudingen nagenoeg onbeperkte hoeveelheid projectielen
van elk kaliber, machinegeweren, mijnenwerpers, infanterie en
303
