wel op een zoodanig tijdstip, dat nog gedurende den nacht het
gewenschte gevechtsterrein wordt bereikt kan de vijand in onze
kerheid worden gebracht betreffende onze aanwezigheid, doordat
zijn vliegdienst van de verplaatsing onkundig is gebleven.
Hierdoor kan een groot voordeel worden behaald.
A. Het nadeel van dezen nachtmarsch is, dat de troepen
de zoo hoog noodige rust voor den gevechtsdag inboeten; want
al marcheert ge nog slechts enkele uren in de duisternis dan is
rust van eenige beteekenis gedurende het verdere gedeelte van
den nacht uitgesloten, omdat de troep in donker geen kwartier
kan maken.
En gij hebt te voren er juist op gewezen, dat steeds moet
worden getracht de troepen uitgerust aan den vijand te brengen.
1. Hiertegen heb ik slechts aan te voeren, dat wat het zwaarst
is, ook het zwaarst moet wegen.
In het eene geval afdoende rust maar een vijand van onze na
dering geheel op de hoogte, in het andere geval een inboeten
aan rust, maar daartegenover de kans van een verrassend op
treden tegenover den vijand.
Vooral wanneer bij een marsch van meerdere etappes deze door
den vijandelijken vliegdienst dag voor dag is gemeld en nu geen
marsch op het gewone uur wordt waargenomen kan de vijand
door het vermoeden van een rustdag worden misleid.
Hoeveel te meer succes zal dan de volledige verrassing op
den gevechtsdag brengen.
Bovendien kan men de eigen troepen in het rusten tegemoet
komen door onder bescherming van de cavalerie door een of
meer officieren de noodige verkenningen en voorbereidingen over
dag te doen verrichten, zoodat bij het des nachts aankomen van
de troepen het mogelijke is gedaan deze nog op voldoende wijze
onder te brengen.
A. Gij hebt hier blijkbaar het verdedigen van een stelling in
een voorafgekozen terrein op het oog, zoodat de troepen nog bij
het ochtendgloren de aangewezen stellingen kunnen innemen.
I. Dit is een geval dat mogelijk is; zeer nauwkeurige verken
ningen en aanwijzingen zijn dan noodig. Het is echter ook een
marschwijze, welke ik zou voorstaan, wanneer een offensief in
mijn voornemen lag.
Ook dan gebruik ik de schemering voor het innemen van de
opstellingen.
In het hier behandelde geval zou ik den marsch van de divisie
zoo hebben geregeld, dat de afsluiting van het défilé N. van
Tjibadak in de morgenschemering zou plaats vinden, waarvoor
mijne laatste marsch een nachtmarsch zou zijn geweest.
500
