a. Tranenverwekkende gassen, welke hevig prikkelend op de
oogen werken, waardoor tranenvloed ontstaat (o.a. broom-
benzylcyamide, joodazijnester, benzylbromide, chlooraceto-
phenon, chloorpikrine).
b. Niezenverwekkende gassen, welke voornamelijk werken op de
slijmvliezen van neus en keel en daardoor niezen en heftige
pijnen veroorzaken (o. a. verschillende arseenverbindingen).
De blaartrekkende strijdgassen veroorzaken ontsteking der huid
met blaarvorming en tasten oogen en luchtwegen aan. Hiertoe
behoort o. a. het mosterdgas, dat door gewone kleeding en schoeisel
heendringt.
Voofts kunnen de strijdgassen worden onderscheiden in vluchtige
en bestendige, naarmate het gevaar, dat zij opleveren ter plaatse,
waar zij verspreid zijn, korter of langer duurt. Chloor en phosgeen
behooren tot de vluchtige strijdgassen, mosterdgas tot de zeer
bestendige.
Sommige der strijdgassen kenmerken zich doordat de werking
op het organisme eerst na uren, soms eerst na dagen blijkt. De
werking van phosgeen openbaart zich vaak na enkele uren, die van
mosterdgas na vele uren, soms zelfs na dagen.
De meeste strijdgassen onderscheiden zich door een bepaalden
reuk, waarvan men gebruik maakt om hun aanwezigheid op het
gevechtsveld vast te stellen.
Intusschen is zulks meestal (doordat het gas vermengd kan zijn
met andere heftig riekende stoffen) niet in afdoende mate mogelijk;
ook in kleine concentratie is b. v. de reuk van mosterdgas moeilijk
waarneembaar, terwijl het reukorgaan er spoedig voor afgestompt
wordt, zoodat dit orgaan het vermogen verliest mosterdgas waar
te nemen.
Daar mosterdgas de huid aantast, door gewone kleeding en
schoeisel heendringt, zeer bestendig is, zoodat het terrein, waarin
het verspreid is, lang besmet blijft, eerst na langen tijd zijn werking
doet gevoelen en zich door zijn reuk moeilijk verraadt, behoort dit
gas tot de gevaarlijkste strijdgassen. Het kan de meeste verliezen
veroorzaken en heeft een sterke nioreele uitwerking, mede door de
onzekerheid of dranken en levensmiddelen al dan niet zonder gevaar
kunnen worden gebruikt.
Het is dus van het hoogste belang, dat de voorzorgsmaatregelen
tegen mosterdgas uiterst zorgvuldig worden genomen en nauw
keurig worden opgevolgd.
3. BEGRIP ROOK EN NEVEL VOOR CAMOUFLAGE- EN
NEUTRALISEERINGSDOELEINDEN.
Voor camouflage- en neutraliseeringsdoeleinden komen uiteraard
alleen die rook- en nevelsoorten in aanmerking, welke in wolkvorm
voldoende ondoorzichtig zijn.
673
