uitgevoerde bereiding op groote schaal in de fabriek toe te pas
sen. Daar zijn beschermings- en afweermiddelen vanzelfsprekend
noodig. Maar ook al weder door het bestaan van deze bescher
mings- en afweermiddelen boet het gif een groot deel van zijn
gevaarlijkheid bij het gebruik als strijdmiddel in".
Vervolgens is beschikking over grondstoffen en inrichtingen
voor bereiding in het groot noodzakelijk.
Improvisatie kan niet baten. Alles moet bij het begin van den
oorlog aanwezig zijn om de technische verrassing te kunnen
toepassen.
En dan moet wel vast zijn komen te staan, dat de stof niet
slechts in het laboratorium, doch ook op het gevechtsveld zal
voldoen. Vergissingen zijn hier niet uitgesloten.
Zoo moet het feit, dat althans in 1917 het succes der blauwkruis-
munitie (de projectielen met diphenylchloorarsine waren met een
blauw kruis gemerkt, het diphenylchloorarsine werd door de
Duitschers voor het eerst in den zomer van 1917 toegepast) niet
overweldigend was, daaraan worden toegeschreven dat de Duit
schers eerst practijk met deze munitie moesten opdoen.
Zij waanden den tegenstander geheel onbeschermd tegen deze
nieuwe stof, terwijl o. a. de Engelschen in werkelijkheid reeds
maatregelen, zij het dan ook onvolkomene, genomen hadden om
zich tegen die stof te beschermen.
Wegens het vele gebruik, dat o. a. de Engelschen om verschil
lende redenen in hun projectielvullingen van een zeker percen
tage tintetrachloride als toeslag maakten, hadden deze reeds aan
den lijve ondervonden, dat hun vullingbussen geen beschutting
boden tegen den nevel van deze stof bij het springen van het
projectiel.
Daarom brachten zij daarin mechanische filters aan (aanvankelijk
watten) om coloïdale rook- en neveldeeltjes te kunnen tegen
houden. Deze filters, alhoewel in den beginne primitief,
bleken toch voldoende bescherming te verleenen tegen dit
soort deeltjes van het diphenylchloorarsine in concentraties,
zooals zij toentertijd op het gevechtsveld voorkwamen.
Zulke onvoorziene omstandigheden zullen natuurlijk weer invloed
hebben op de wijze van gebruik, zullen verdere proefnemingen
beïnvloeden, kunnen leiden tot invoering van heftiger stoffen van
dezelfde categorie, kortom pas na geruimen tijd zal als regel het
gebruik van een nieuwe stof in technischen en tactischen zin
bevredigend opgelost zijn.
Zoo is het ook met het blauwkruistype der Duitschers gegaan.
Eerst begin 1918 was met dit type in beide richtingen zooveel
ervaring opgedaan, dat het toen, samen met de groenkruis-munitie
(de projectielen met Perstoff (diphosgeen) gevuld, waren met een
groenkruis gemerkt) bij de voorbereiding van den aanval gebruikt,
zeer veel bijgedragen heeft tot het succes der groote aanvalssla-
gen der Duitschers in dat jaar.
900
