e. Naphtaline rook maker.
De in het Nederlandsche voorschrift „Rookmaskeeringen" voor
komende naphtaline rookmaker, geeft in tegenstelling met de hier
voor genoemde (maskeeringsstoffen), een dichte zwarte rook.
Voor den aanmaak van 1600 K.G. naphtaline rookmaker is benoo-
digd: 1000 K.G. naphtaline, 500 K.G. fijne krullen en zaagsel,
100 K. G. ammonium sulfaat. Voor de bereiding zijn verder benoo-
digd veevoederketels van van 75 L. inhoud. De ketels worden tot den
rand gevuld met ruwe naphtaline en deze wordt door een vuur
onder den ketel tot smelten gebracht. Zoodra de naphtaline kookt,
wordt een deel der houtkrullen in de kokende massa gedompeld.
Daarna worden zij er met behulp van een riek uitgehaald, laat
men ze boven den ketel uitdruipen en worden ze in een kist of
mand gedaan.
Vervolgens wordt over de bereide laag krullen een dun laagje
ammonium sulfaat gestrooid. Na te zijn afgekoeld wordt de rook
maker verpakt in zakken. Toevoeging van ammonium sulfaat is
gewenscht, doch niet noodzakelijk. Deze rookmaker is ongevoelig
voor vocht en kan dus geruimen tijd bewaard worden of z. n. eenige
dagen tevoren op het te vernevelen terrein uitgespreid worden.
Vóór de bereiding van den rookmaker moet men echter zorg dragen,
dat de naphtaline en houtkrullen niet nat worden.
Met 10 ketels kan men per dag (met 10 werkuren) ongeveer
9000 K.G. rookmaker bereiden; daarvoor zijn noodig bij enkele
aflossing 40 man. Voor het verkrijgen van een dichte rook gedu
rende 15 min. is noodig 8 K.G. rookmaker per strekkende meter.
Men plaatst de zakken eerst op het terrein op afstanden, bepaald
in evenredigheid tot hun inhoud (zakken van 100 K.G. op ongeveer
15 pas van 75 c.M.) en spreidt daarna met een schop de hoeveel
heid naar links en naar rechts uit.
Zoo men gedurende langeren tijd dan een kwartier een rookwolk
ontwikkelen wil, dan moeten eenige rijen rookmaker achter elkaar
gelegd worden. Deze rijen kunnen dan weer onderling door dwars-
rijen rookmaker verbonden worden, waardoor het voordeel ontstaat,
dat slechts die rij behoeft te worden aangestoken waar de wind
vandaan komt. Het vuur zal zich dan middels de dwarsrijen naar
de volgende rij verplaatsen, zoodat opvolgende verbranding plaats,
heeft.
Hex iet. (zie ook mededeelingen van het scheikundig
laboratorium der Art. Inrichtingen Hembrug No. 2).
Tot een der beste maskeeringsstoffen behoort ongetwijfeld het
hexiet. Deze maskeeringsstof wordt momenteel op groote schaal
in Nederland beproefd en hoewel voor de gezondheid niet geheel
onschadelijk, overschaduwt zij het Bergermengsel.
Hexiet is een mengsel van gelijke deelen Zink en Hexachloorae-
thaan. In tegenstelling met het tetrachloorkoolstof dat bij de berei-
54
