winning in handen te geven. Veel beter is het deze menschen
bij te brengen, dat hetgeen ze leeren, menschelijkerwijze ge
sproken, zoo goed mogelijk aan de eischen van de werkelijkheid
zal voldoen, dat echter iedere oorlog onherroepelijk zijn verras
singen geeft, en dat, indien dit mogelijk zou zijn, de beste op
leiding daarin zou bestaan, den troep te leeren, zich zoo goed
mogelijk aan veranderde omstandigheden te leeren aanpassen.
Dit is echter in vredestijd slechts in ondergeschikte punten mo
gelijk, de oorlog geeft eerst recht de veranderde
omstandigheden bij uitnemendheid.
In den loop der tijden is zeer veel tegen de africhting ge-
gezondigd, en de nadeelige gevolgen hiervan werken vaak zoo
lang na. Vooral in Duitschland is de literatuur rijk aan geschrif
ten, die zich tegen onjuiste begrippen inzake de africhting gekant
hebben. De oorsprong hiervan moet wel gezocht worden
in Pruisen's verval na Frederik de Groot e.
De oorlogen van dezen vorst, hadden zeer veel van 't land
gevergd. Na zijn dood kwam reeds spoedig de reactie, die zich
openbaarde in een algemeen verval, zoowel op politiek als mili
tair gebied. Op tactisch gebied uitte zich het verval o.m. in een
overdreven zucht naar minutieuse regeling van de kleinste bewe
gingen van den man, en van evoluties in 't groot. De exerceer
plaats vierde hoogtij Verder kwam men niet.
Mooie revuen speelden een belangrijke rol in het militaire
leven, en namen met de detailoefeningen van den dagelijkschen
dienst, vrijwel allen tijd in beslag. Dat dit zeer veel afbreuk
deed aan de africhting van den troep voor de werkelijkheid, be
hoeft wel geen nader betoog. De jongere tactische school in
Duitschland na 1870 spreekt van Revuetactiek.
Overste Malachowsky zegt in zijn werk „Scharfe Tactik und
Revuetactiek" Blz. 2.
De tactiek nu, die alles van de gereglementeerde gelijkma
tigheid verwacht, die op het exercitieterrein of achter de groene
tafel verkunsteld en voor den oorlog onbruikbaar is, die meestal
slechts op een „Schouwspel" of een kritiekvast gevechtsexer-
ceeren uitloopt, is R e v u e t a c t i e k Zij is vooral in langere
vredesperioden, de gevaarlijkste vijandin van de z. g. „Scherpe
Tactiek" daar zij deze op alle punten steeds weer tracht terug
te dringen.
Zoo'n heftige afkeer bestond later in Duitschland tegen die
z. g. Revuetactiek, dat o. m. Overste Malachowsky in
zijn meergenoemd werk, hierin Pruisen's ondergang bij J e n a
ziet.
Dat dit op zijn minst overdreven is, hopen wij later aan te
toonen. Na 1870 is de strijd tegen de revuetactiek scherp ge
voerd. Overste Malachowsky spreekt in zijn werk, over de pe-
97
