Punt 6 gespatieerd en met een vetgedrukt woord zegt
„Der Geist ist der beste Hebei des Heeres ohne ihn helfen
alle Paradekünste, alle noch so sinnreiche Evolutiën im Augen-
blick der Entscheidung nichts, das Heer bleibt ohne Geist eine
blosze Maschine, ein Raderwerck von Automaten, das dem
Führer im Stiche laszt".
In 1806 bezat noch het leger, noch de staat dien geest. Het
waren „blosz Maschine n", het was een raderwerk van
Automaten, en nog wel volgens Massenbach een „Vermo-
d e r t e s".
En wij zouden met Massenbach willen zeggen: „En die
staat zou gered kunnen worden 1"
Wij komen op den strijd „A u f t r a g t a k t i k" „N o r m a 1 -
takt ik" nog terug, omdat na 1870 deze strijd, de Duitsche
tactiek beheerscht. Wij stonden bij de bespreking van het boek
van Overste Malachowsky wat langer stil, niet om een pleidooi
te houden voor Revue- of Normaaltaktiek, doch om de
gebreken van de revuetaktiek (c. q. normaaltaktiek) tot hun ware
gedaanten terug te brengen. De verwijten in het boek tegen
de normaaltaktiek zijn vaag en algemeen.
Wanneer men bijv. de boeken van Gen. W. v. Scherffdoorwerkt,
(die als Normaltaktiker bekend stond) dan staat men verstomd
over de buitengewoon juiste begrippen, inzake de opleiding van
de Infanterie, dan ziet men dat daarin een Infie-taktiek wordt ont
wikkeld, waarvan de richtlijnen nu nog onaantastbaar zijn. Dan
zien we, in verband met het vijandelijk vuur, begrippen over
ontplooiing en ontwikkeling ontvouwd, die in wezen absoluut met
den modernen naderingsmarsch en de ontwikkeling tot het gevecht
overeenkomen. Dan voelt men, dat een volbloed infanterist aan
het woord is, dat de boeken een schat van gegevens bevatten,
waarmede de Duitsche Infanterie, alsmede de Duitsche Inf.-taktiek
hun voordeel hadden kunnen doen. De Gen. W. v. Scherff
was o. i. zijn tijd tactisch zeer ver vooruit, en zulke menschen
worden vaak moeilijk begrepen.
Dat ook de „A u f t r a g t a k t i k e r s" de Duitsche Infanterie
in 1914 verrassingen niet konden besparen, bewees de
wereldoorlog. Of de juiste taktiek ooit bij het uitbreken van een
oorlog gehuldigd zal worden Wij gelooven dat iedere oorlog
zijn verrassingen zal houden.
Trachte men in elk geval de beste opvattingen te huldigen.
Doch dan negeere men geen waarschuwende stemmen. Want het
is wel merkwaardig, dat Hauptmann May na 1866 in zijn „T a k t i-
100
W.v. Scherff „Unsere heutige I n f a n t e r i e - t a k t i e k".
id. „Infanterie-taktiek".
id. „Was man von einem Exerzier.-Reglement verlangen
„musz und was man nicht von ihm erwarten dart".
