5. HET GEBRUIK VAN ROOK EN NEVEL IN HET
ALGEMEEN EN IN INDIË.
door
L.J.M. KOREMANS EN J. F. VAN KERVEL.
Vervolg)
V. HET TACTISCH GEBRUIK VAN ROOK EN NEVEL.
A Algemeene beschouwingen.
Evenals het gebruik van oorlogsgassen, dateert ook de toepas
sing van rook en nevel op het gevechtsveld niet uit den laatsten
oorlog.
Reeds in vroegere oorlogen heeft men, zoowel op het land
als op zee met meer of minder succes gebruik gemaakt van rook,
om zich aan het oog van den vijand te onttrekken, zij het dan
ook dat het rookscherm in enkele gevallen onbewust werd ge
vormd. Zoo zien wij b. v. in den slag bij Waterloo den
aanvaller gebruik maken van de rookwolk, gevormd door den
kruitdamp, die op het gevechtsveld bleef hangen en die zoo
dicht was, dat ze den aanvaller een volkomen dekking gaf. Door
Koning Karei XII van Zweden werd daarentegen in het jaar
1700 bewust van een rookscherm gebruik gemaakt in den strijd
tegen den Koning van Saksen, toenmaals tevens Koning van
Polen, bij het overschrijden van de Duna, toen zijn artillerie op
den vijandelijken oever moest worden overgebracht. De rook
werd ontwikkeld door het branden van vochtig stroo, zoowel op
eigen oever als op vaartuigen en vlotten in de rivier.
In algemeenen zin was rook op het gevechtsveld niet gewild,
integendeel, men zocht naar middelen om het verduisteren van
het gevechtsveld door kruitdamp van geweer- en artillerievuur
te ontgaan en in het jaar 1890 werd dan ook in alle landen het
rookzwakke buskruit ingevoerd. In bijzondere omstandigheden,
b. v. bij de belegering van vestingen voor dekking der werk
zaamheden van pioniers, werden nog wel rookschermen ge
vormd, doch ook hierbij schijnen de resultaten niet onverdeeld
gunstig te zijn geweest. In ieder geval staat het vast, dat noch
in de vóór-oorlogsjaren, noch in de eerste periode van den we
reldoorlog, de doelmatigheid van een kunstmatige rook op het
gevechtsveld werd erkend.
131
