gewenschte dichtheid, doch dat daarvoor meerdere vliegtuigen
noodig zijn, die dan voor andere diensten niet beschikbaar zijn
en men dan ook alleen in noodgevallen mag
overgaan tot het gebruik van vliegtuigen voor
dergel ij ke doeleinden.
Bovenbedoeld voorschrift Manuall of the use of Smoke) dateert
wel van 1923, en wellicht is men reeds tot eenigszins gewijzigde
inzichten gekomen door proefnemingen, die de laatste jaren in
verschillende landen hebben plaats gehad, toch geeft een en an
der wel te denken voor onze geringe luchtvloot.
Bij het gebruik van rookbommen, kan weliswaar het vliegtuig
op grootere hoogte blijven, doch tengevolge van de beperkte plaat
selijke werking van de nevelbom, moet dan ook het te vernevelen
doel binnen enge grenzen bekend zijn.
Volgens een artikel in Tactical use of smoke" in het Sep
tembernummer (1928) van Infantry Journal, is men in Engeland
nog niet enthousiast over de resultaten der gehouden proeven
met bommen van 30 pounds.
ad. 2. Door het leggen van een niet te dicht rookdek kan een
vliegtuig vanaf den grond onzichtbaar worden gemaakt, terwijl
daarentegen waarneming van uit de lucht van den grond dóór
het rookdek mogelijk blijft.
Van deze omstandigheid kan een nuttig gebruik worden gemaakt
door de vliegtuigen de rookbaan te doen volgen, die door een
voorafgaand vliegtuig is gevormd, terwijl voor eigen beveiliging
door het voorafgaande vliegtuig rookbommen kunnen worden ge
worpen.
Hebben wij hierboven de gebruiksmogelijkheden van rook bij de-
verschillende wapens onder het oog gezien, zoo zullen wij nu
nagaan welke gegevens de litteratuur ons geeft betreffende de
benoodigde hoeveelheden rookstof om ten slotte te komen tot een
conclusie in hoeverre het mogelijk zal zijn het Indische Leger in
de bestaande verhoudingen, althans voorloopig, met rookmiddelen
uit te rusten.
1. Rookhand-, en geweergranaten.
In het Engelsche rookvoorschrift vinden wij hieromtrent het
navolgende: Bij een zijwind van 3-7 M. per sec. kan met 8 hand-
of geweergranaten per minuut een rookscherm van ongeveer 300 M.
breedte gevormd worden.
Bij wind in den rug van 3-5 M. per sec. met 16 hand- of geweer
granaten per minuut een rookscherm van ongeveer 300 M. breedte.
Brandtijd per granaat ongeveer 30 sec.
2. Rookkaarsen.
Bij een zijwind van 3-4,5 M. per sec. 6 kaarsen per minuut
voor een rookscherm van 130 M. Bij wind in den rug van gelijke
241
