rusten'voor ondernemingen op kleine schaal en voor carnou-
lagedoeleinden.
Naar onze meening zijn wij dan daardoor in het bezit van het
noodige en van het mogelijke.
VI. GEGEVENS, BETREFFENDE WEERSOMSTANDIGHE
DEN OP JAVA, VOOR ZOOVER DIE VAN INVLOED KUNNEN
ZIJN OP HET GEBRUIK VAN ROOK EN NEVEL.
Evenals bij oorlogsgassen, laat ook het gebruik van rook op het
gevechtsveld zich maar niet willekeurig toepassen, doch zal voor
ieder voorkomend geval met de meteorologische omstandigheden
rekening zijn te houden.
Het moet dan ook van het grootste belang worden geacht, dat
de troepenaanvoerders, die omtrent het gebruik van rook hebben
te beslissen over de noodige gegevens beschikken betreffende
weersomstandigheden op Java.
In het algemeen kan worden gezegd, dat de weersomstandigheden
van dien aard zijn, dat een dagelijksche weervoorspelling, zooals
die in Europa bestaat, niet mogelijk is en het daardoor ook geen
zin heeft een uitgebreide weerdienst aan het leger toe te voegen.
Gebruik makende van statistische gegevens zullen wij kunnen
volstaan met eenvoudige metingen op het gevechtsveld, terwijl door
oefeningen met rookmakers de noodige ervaring moet worden op
gedaan, opdat langzamerhand een ieder er van op de hoogte is,
wat van rook kan worden verwacht.
Van belang is het voorts te weten, dat rook bij grootere windsnel
heid kan worden toegepast dan gas. Terwijl gasgebruik tot bij een
maximum windsnelheid van 3 M. p/sec. voor offensieve gassen
en van 5 M. p/sec. voor defensieve gassen mogelijk wordt geacht,
wordt voor rook aangegeven, dat het niet raadzaam is om ïook te
gebruiken bij wind van meer dan 10 M. p/sec.
Voor de noodige metingen op het gevechtsveld zullen de weer
stations moeten worden voorzien van een stel eenvoudige instru
menten voor het bepalen van windrichting, windsnelheid, tempe
ratuur en vochtigheid.
De windrichting kan worden bepaald met behulp van het kompas,
op het oog of wel met eenvoudige windvaantjes.
Voor het meten der windsnelheid wordt gebruik gemaakt van
handanemometers, terwijl temperatuur en vochtigheid tegelijkertijd
worden bepaald met behulp van Assmann's psychrometers.
Onderstaande gegevens zijn ontleend aan de Verhandeling
No 8" van het Metereologisch Observatorium te Batavia. (Het klimaat
van Nederlandsch-Indië door Dr. C. Braak).
Deel I, aflevering 2 en Deel II, aflevering 2.
147
