Spanje!" Op dit moment meldt een officier de nadering van talrijke
vijandelijke strijdkrachten, als geregelde troepen in colonnes op
trekkend, en dit bericht, niet nader geverifieerd, beslist tot den
terugtocht. Une bataille perdue est une bataille qu'on croit avoir
perdue, car une bataille ne se perd pas matériellement.(2<>)
Verrast door een bedreiging, waarvan hij de draagwijdte zelfs
niet tracht te ramen, geeft de generaal overhaast bevelen tot ontrui
ming van het kamp en tot den terugtocht; eerst de trein, dan de
gewonden, vervolgens de inf., materieel en veldstukken zullen on
bruikbaar gemaakt en achtergelaten worden; bericht omtrent de
punten, waarop teruggetrokken wordt gaat naar de naburige posten
en naar de kanonneerboot Laya, die te Sidi Driss moet wachten.
Om 10.20 u. wordt de beslissing aan den troep medegedeeld.
Geen enkele order van tactischen aard wordt gegeven, geen com
mando gevormd voor het dekken van den terugtocht. De chefs
Wijven om den generaal geschaard, zonder andere zorg dan met
:hem het kamp te verlaten. Het dreigend gevaar heeft in alle rangen
.de geesten verlamd; terwijl men ondoordacht het vertrek der niet
georganiseerde onderdeelen verhaast, loopt zulks er op uit, dat
men eenheden in beweging zet, wien bij gebrek aan bevelen en
inarschdoel niets anders bezielt dan de gedachte van Anoual weg
te komen. Ze vertrekken zonder samenhang, zonder onderling ver
band. De officieren, voor het meerendeel verrast, kennen noch
richting, noch doel van dezen onverwachten marsch, zij volgen
de sporen van hen, die vooruitgingen. Alle beschikkingen worden
'haastig en onsamenhangend uitgegeven. Men wacht zelfs niet op
de komst van de bezetting van Buymejan, slechts 2 K.M. voor
Anoual. Als deze aankomt, vindt ze Anoual reeds door den vijand
bezet. Alvorens de onderdeelen geformeerd zijn, wordt hun vertrek
gelast, waardoor dit al spoedig in een vlucht ontaardt. In een half
uur tijds is het kamp ontruimd: materieel, voertuigen en wat verder
een trein uitmaakt, is achtergelaten.
Al dien tijd stond Sylvestre op de borstwering, omringd door
zijn staf, zijn dikken vriend Si Kaddour Naamar, die reeds betrek
kingen met de verzetspartij onderhoudt, alsmede de kolonels
Morales, Manella, Hernandez, Valcarcel en Sabatie; er wordt
nauwlijks gesproken. Achtereenvolgens verlaten Morales, Valcarcel
en Sabatie hun chef om hunne plaatsen in de colonne in te nemen.
De generaal blijft met zijn kijker de horizon afzoeken, het vijande
lijk vuur neemt toe, de Rifanen bezetten het kamp der Regulares
en maken zich tot den aanval gereed. Sylvestre beveelt het regiment
van Cerinola, dat de borstwering nog bezet houdt, zich bij de
colonne aan te sluiten, blijven wordt dwaasheid, zijn adjudanten
en Si Kaddour Naamar dringen op vertrek aan. Hij roept zijn
ordonnans en overhandigt hem een valies, waarin zijn ridderorden
(20) F. Foch. Les principes de la guerre, p. 269.
191
