vliegtuig bij zijn terugkeer over het front op te wachten. Vandaar
dan ook, dat indien eemgszins mogelijk, een opdracht bij voorkeur
des nachts werd uitgevoerd.
Bij ons zijn de omstandigheden geheel anders. Het eigenlijke
gevechtsterrein is ten opzichte van de actieradius van het vliegtuig
zoo gering van afmetingen, dat onder alle omstandigheden omtrek
ken van het front mogelijk zal zijn en dat dus de waarschijnlijkheid
om verrassend boven het object aan te komen, zeer groot is. Het
scherpe onderscheid, dat in Europa bestond tusschen vijandelijk
gebied en eigen gebied, zal men hier ternauwernood aantreffen.
Bij ons is voor het vliegtuig het overgroote deel van het terrein
„no man's land", alleen met dat verschil, dat het in ons „no man's
land" niet bedreigd wordt; men zou het nog beter „everybody's
land" kunnen noemen.
Hieruit volgt:
le. dat een luchtactie tegen het vijandelijk achterland betrekkelijk
groote kans van slagen heeft, daar men verrassend kan
optreden.
2e. dat voor het vernietigen van vijandelijke vliegtuigen de op-
wachlingsmethode" van het Westfront geringe kans van slagen
heeft, want men is van het traject der tegenstanders niet op de
hoogte. Er zullen groote gebieden zijn, waar organen van het
leger van één der beide partijen niet worden aangetroffen.
Een tweede verschil tusschen beide operatietooneelen is gelegen
in de verbindingen.
In West-Europa besloeg het operatiegebied een terrein, dat op
den hoogst denkbaren graad van ontwikkeling was gebracht. Daar
had men een uitgebreid wegen- en spoorwegennet, dat niet alleen
dienstbaar gemaakt kon worden aan de verpleging van de troepen
aan het front, maar ook de capaciteit bezat voor troepenvervoer
op groote schaal in een minimum van tijd. En mocht al eens door
bombardement één dier verbindingen worden lam gelegd, dan ston
den talrijke technische organisatie's klaar, om het malheur te ver
helpen dan wel werd het vervoer voorloopig langs andere banen
geleid.
In Ned-Indië is de toestand geheel anders. Daar is men voor
de verbindingen en voor troepenvervoer aangewezen op enkele ver
bindingen, en dan nog verbindingen, die zeer lang zijn, en op
talrijke punten zeer kwetsbaar, terwijl technische hulpmiddelen tot
herstel in belangrijk mindere mate ter beschikking staan, dan in
de Europeesche millioenenlegers het geval kon zijn.
We mogen dus daaruit de conclusie trekken, dat vernieling van
verbindingen in onze omstandigheden een zeer doeltreffende me
thode voor luchtactie is, een methode, die tot gevolg kan hebben,
dat aan verpleging en vervoer van vijandelijke troepen aanzienlijke
moeilijkheden in den weg gelegd worden.
212
