Ie. dat waarbij, onder leiding van eene boven de partijen staande
leiding, geoefend wordt door twee partijen tegen elkaar en men
de werkelijkheid van twee tegen elkaar strijdende partijen zooveel
mogelijk tracht na te bootsende leider treedt daarbij eeniger-
mate als Deus ex machina op.
2e. dat waarbij een bepaald troependeel in een bepaald onder
deel van de oefenstof wordt geoefend onder leiding van een hoo-
geren chef, die niet alleen als leider maar tevens eenigszins als
partijcommandant optreedter wordt daarbij niet geoefend tegen
een onafhankelijke tegenpartij, doch tegen een „plastron".
Beide stelsels hebben uiteraard hunne voor- en nadeelen.
Als voornaamste voordeelen van het eerstgenoemde stelsel wor
den genoemd dat de leiding boven de partijen staat en dus onbe
vooroordeeld kan zijn, dat de beide partijcommandanten vrijer
zijn en dat dus hun tactisch inzicht, hun scherpzinnigheid en hun
vlotheid en initiatief beter tot haar recht kunnen komen, dat daar
door het geheel minder schematisch is en dat er voor den troep
wat meer „muziek in zit"; zoodat er meer animo zal zijn.
Als nadeelen van dit stelsel geldendat er niet iets bepaalds,
wordt beoefend, met het gevolg dat er in vele gevallen
eigenlijk niets wordt beoefend, dat de oefeningen meermalen
ontaarden in het trachten elkaar vliegen af te vangen, waarbij
handigheidjes en kunststukjes worden vertoond, welke mettaktiek
niet veel meer te maken hebben en die zeker achterwege zullen
blijven als er scherpe patronen worden gebruikt, dat vooral voor
de kleinere onderdeden de oefeningen vaak ontaarden in „roo-
vertje spelen", dat vaak bij de grootere oefeningen door het
.„initiatief" van de partij-commandanten het verloop van de
oefening geheel anders dreigt te worden dan door de leiding was
'bedoeld, zoodat deze moet ingrijpen, met het gevolg dat een der
of beide, partijcommandanten zich belemmerd zal of zullen gevoe
len in de ontplooiing van zijne of hunne gaven als bevelhebber
en de overtuiging heeft of hebben dat ze het „gewonnen" zou
den hebben als de leiding er zich maar niet mee had bemoeid.
In het kortdat de oefening als oefening-voor-den-troep ernstig
lijdt onder de zucht „om het te winnen".
Als voordeelen van het onder 2e genoemde stelsel kunnen
worden genoemd, dat er meer methodisch wordt gewerkt door
dat een bepaald wèl omschreven deel van de oefenstof wordt
beoefend, hetgeen niet alleen voor de kleinere, maar ook voor
de grootere troependeelen van het hoogste belang is; dat de leider
gedwongen is om de geheele oefening tot in de puntjes voor
te bereiden; dat de leider de gelegenheid heeft om gemaakte
fouten onmiddellijk te doen uitkomen door de nadeelige gevolgen
van die fouten aan den lijve te doen gevoelen; dat hij evenzoo
gelegenheid heeft om goede maatregelen te beloonen met successen.
Als nadeelen van dit stelsel worden genoemd: dat het sche
matisch is, althans aanleiding geeft tot schablonen-werk, dat
218
