1. ABD EL KRIM.
door
CAMURS.
(met een kaartzie ook kaart in
I. M. T. no. 3).
De reprise van Tifaruin (Fr.Tifarouine).
De ramp van Anoual, op den voet gevolgd door de capitulatie
van Navarro, had in Spanje groote sensatie verwekt en ook
daarbuiten de aandacht getrokken (2Z). Behalve een overweldigende
hoeveelheid materieel had deze catastrophe het moederland 10.000
dooden gekost. Artikelen van den afgevaardigde in de Riu Libertad,
interpellaties o. a. van den senator Primo de Rivera (23) vonden
overal weerklank. Het kabinet-Allendessalazar moest aftreden en
de eerste zorg van het nieuw opgetreden kabinet-Maura was om
onderhandelingen met de Rifanen aan te knoopen over de vrij
lating van Navarro c. s. Omtrent de verder te volgen politiek
waren de meeningen verdeeld velen, w. o. de Minister van Marine,
de markies de la Cortina, wilden het Rif loslaten, den opstan
delingen zelfbestuur verleenen en Abd el Krim tot Khalifa benoemen.
Daarentegen drongen Berenguer en de militaire partij (Africanistas)
op reconquista, herovering der verloren posities, aan. Reeds
had de Hooge Commissaris, na reorganisatie van zijn troepen,
270
(22) „La catastrophe d'Anoual, sans exemple dans l'histoire coloniale, ané-
antissait toute l'oeuvre accomplie par l'Espagne depuis 1912. La Chrétienté
voyait son prestige gravement atteint; la France se trouvait brusquement en
face d'un péril imprévaAbd el Krim". de Ségonzac, L'énigme rifaine,
p. 873.
„L'Espagne perdait la quelque chose de plus que son argent et ses soldats!"
Léon Rollin, L'Afrique Fran^aise.
f23) De senator gl. Primo de Rivera, de latere dictator, had reeds als kapitein-
generaal van Andalusie den 25sten Maart, 1917, voor het Spaansch-Amerikaansch
genootschap te Cadiz een rede uitgesproken, waarin hij voorstelde Ceuta en
Melilla te ruilen tegen Gibraltar. (Renseignements coloniaux, 1917, p. 159-168).
Vijf jaar later hield hij, na de ramp van Anoual, in den Senaat een rede over
het zelfde thema, waarin hij verklaarde, dat elke soldaat aan de overzijde der
Straat een zwakheid voor Spanje uitmaakte en dit zich met het moederlandsch
gebied, maar dan ook met het geheele gebied, Gibraltar inbegrepen, moest
tevreden stellen. Deze rede behaagde Londen niet en viel evenmin te Madrid
in goede aarde. De senator werd van zijn kapitein-genraalschap te Madrid
ontheven, maar eenige maanden later te Barcelona in zijn rang hersteld. (Revue
des deux mondes, 1928, p. 513).
