Hebben we hiermede besproken, wat we van het vliegtuig als
vervoermiddel verwachten kunnen, thans zullen we eens' nagaan
of er voor een andere rol bij het onderdrukken van verzet tegen
het Nederlandsche gezag voor het luchtwapen plaats is, een rol,
die het vliegtuig in staat stelt, om zijn wapens te gebruiken.
Dat een zelfstandig optredende luchtmacht in Fransche en
Engelsche koloniën bij bedwingen van opstanden wel eens meer
bereikte dan men van infanterie verwachten mocht, althans het
zelfde met veel geringere krachtsinspanning en opoffering bereikte,
is uit bijzondere geografische omstandigheden te verklaren, zooals
het woestijnachtige terrein, de geringe bevolkingsdichtheid en het
stamverband in die streken. Voor onze omstandigheden zeggen
die resultaten zeer weinig. In onze omstandigheden zal het vliegtuig
als regel weinig contact hebben met hetgeen er op den grond ge
beurt; het zal goedgezinde elementen op den grond niet gemakkelijk
van kwaadgezinde kunnen onderscheiden. Van wat er in het bedekte
terrein gebeurt, zal het vliegtuig niets bemerken.
Laten we, uitgaande van den toestand van orde en rust, dien
we thans kennen, de verschillende fazen van een uitgebroken verzet
als volgt indeelen:
le. het verzet breekt uit. Plaatselijke politie is niet bij machte om
op te treden. Infanterie rukt op naar het verzetsgebied; en
begint haar actie,
gevolgd door
2e. de infanterie is in het verzetsgebied aangekomen. Het meeren-
deel van de bevolking gehoorzaamt het gezag. Eenige verzets-
slieden wijken uit en houden zich schuil,
of door
3e. de beschikbare infanterie is voorloopig niet bij machte het
verzet te onderdrukken en het verzet breidt zich uit.
Om in algemeenen zin richtlijnen voor gewapend optreden van
vliegtuigen aan te geven, kunnen we zeggen, dat iedere actie van
vliegtuigen beperkt zal blijven tot de grootere wegen (ook rivieren)
en tot de kampongs. In het bedekte terrein (oerwoud) zal het vlieg
tuig niets zien, in het open terrein (sawah) zal niet veel bijzonders
te zien zijn. We kunnen dan al dadelijk vaststellen, dat voor het
gedeelte van den strijd ad 2e, het opsporen van uitgeweken verzets
lieden, waarbij de actie zich in het bedekte terrein afspeelt, het
vliegtuig zich niet leent, en daarbij dan ook al direct kan worden,
uitgeschakeld, i)
Er blijven dus over ad le en ad 3e.
De ervaring leert, dat het uitbreken van verzet uitgaat van eenige
geestdrijvers, die met hun aanhang een zeer klein gedeelte van de
487
Hoogstens zou het niet onmogelijk zijn, dat het vliegtuig kan dienen,
om ladangs, waar de uitgewekenen zich hebben gevestigd, op te sporen;
doch dat blijft dan nog zeer problematiek.
