Proeven in deze richting, zij het op bescheiden schaal, wijzen er
op dat deze vliegtuigvorm de aandacht heeft van constructeurs, en
gelet op de groote voordeelen ervan is het lang niet onmogelijk
dat het de vorm der toekomst wordt.
Ook atmosferische invloeden vormen een factor van beteekenis
in het economisch gebruik van het vliegtuig. Op grootere hoogten
neemt het maximum vermogen, dat door een normaal gebouwden
vliegtuigmotor ontwikkeld kan worden, af ongeveer in dezelfde
mate als de vermindering van de luchtdichtheid. Het gevolg is, dat
b. v. vliegende op 5000 M. met een motor van normaal 500 P. K.,
deze slechts een vermogen van ongeveer 250 P. K. kan geven.
Aangezien deze motor geconstrueerd is voor, en dus het gewicht
heeft van een 500 P. K. motor, is deze stand van zaken vanzelf
sprekend onvoordeelig. Nu is door hulpmiddelen van den laatsten
tijd, b. v. compressoren, het motorvermogen tot een bepaalde hoogte
wel constant te houden, doch dit brengt ons niet veel nader tot het
economisch optimum. De propeller toch ondervindt in de hooge,
ijle luchtlagen minder weerstand dan in de lagere, en zal, bij gelijk
blijvend motorvermogen, dus sneller gaan draaien. Evenwel is er
slechts één bepaald toerental waarbij het rendement van de schroef
het gunstigst is. Is nu de propeller geconstrueerd voor grooter
hoogten, dan zal onvermijdelijk het toerental in de lagere regionen
minder en dus ook het rendement minder zijn.
Een goede oplossing van deze moeilijkheid, is de schroef, waar
van de bladen gedurende de vlucht versteld kunnen worden, zoodat
de bestuurder de spoed naar verkiezing kan instellen. Deze oplos
sing die voor de toekomst veel belooft, is in Engeland reeds in een
vergevorderd stadium van beproeving.
Tenslotte is de constructiewijze nog verre van economisch te
noemen. Men bouwt toestellen van hout, geheel van metaal, en
daartusschen treffen we alle combinaties aan die maar mogelijk
zijn.
Elk type vliegtuig heeft zijn bepaalde constructie-eigenaardighe
den en aangezien de series welke vervaardigd worden nooit heel
groot zijn is van massa-fabrikatie geen sprake. Doch de strijd om
het bestaan wordt vooral voor de kleinere firma's hoe langer hoe
zwaarder, juist doordat het bouwen van kleinere series zooveel duur
der uitkomt dan van grootere, en mettertijd, naarmate de concur
rentiestrijd scherper wordt, zullen de zwakkere broeders onder de
vliegtuigfabrieken wel gedoemd zijn te verdwijnen. Er zijn momen
teel veel te veel vliegtuigbrieken; eerst wanneer dit aantal belangrijk
gereduceerd, en daardoor ook in de vliegtuigindustrie de massa-
fabrikatie, specialiseering en standaardiseering kunnen worden
ingevoerd, znllen de aanschaffingskosten tot redelijker proporties
kunnen worden teruggebracht. Zooals de toestand in de Ameri-
kaansche automobiel-industrie is, waar duizenden wagens per dag
cie fabriek uitrijden, zal het in de vliegtuig-industrie wel nooit wor-
415
