ïiadeelen aan vast dan ik op dit oogenblik zou wiljen vermelden,
maar er is één voordeel aan verbonden dat er van een club,
kaste of kliek geen sprake kan zijn. Bovendien ziet de vliegenier,
vooral de jongere vertegenwoordiger van het ras, in den waar
nemer den tacticus, terwijl hij zich zelf eerder als technisch
mensch beschouwt en zoo heb ik nog nimmer ook maar een
spoor van groeps-verwatenheid tegenover onze gasten-van-een-jaar
kunnen bemerken.
Welnu, de toekomstige waarnemer heeft dan kennis gemaakt
met de officieren en burger-ambtenaren der L.A., hij kent de
mess, heeft iets van de hangars en de vliegtuigen gezien en weet
zoo ongeveer waar de verschillende lokalen van het gebouwtje
der waarnemers-school voor dienen. Wat nu? Wel, vliegen na
tuurlijk! Van het eigenlijke werk, dat hij in de lucht zal hebben te
verrichten is nog maar een zeer vaag begrip aanwezig en dat
spreekt ook wel van zelfvoorloopig is het hoofdzaak dat de
waarnemer de sensatie van het vliegen leert kennen en den dag
volgende op de aankomst krijgen de nieuwelingen hun luchtdoop.
Wat de sensatie betreft, men stelle zich gerust, ook een minder
aangename gewaarwording bij het draaien in een wat scherpe
bocht of een dergelijke snelle manoeuvre, is niet beslissend voor de
verdere waarnemers-loopbaanalles went, vooral het vliegen. De
«erste weken gaan voorbij met dat wennen, al koppelt men dan ook
aan het luchtvast-maken eenige eenvoudige oefeningetjes.
We noemen dit de priode van het lappen-prikken. In den
omtrek van het vliegterrein worden combinaties van twee lappen
uitgelegd een T, een L, een kruis, etc. die eerst op een
luchtfoto worden ingeprikt (een korte priem aan een touwtje is
hiervoor en voor tal van andere oefeningen een onwaardeerbaar
hulpmiddel) en later in coördinaten worden gemeld.
De hoofdschotel van de practische opleiding wordt nu verder
gedurende het eerste halfjaar gevormd door de oefeningen in
het artillerie-waarnemen, die hun culminatie vinden in de schiet-
cursussen met luchtwaarneming te Batoedjadjar (meestal in de
maand April) en in de schietoefeningen van de Regimenten
artillerie.
Het klinkt voor den niet-artillerist en mogelijk ook den artil
lerist waarschijnlijk eigenaardig dat hierbij de bereikte resultaten
veel meer afhangen van de persoonlijke handigheid van den
waarnemer dan van de wapensoort waartoe de betrokkene behoort;
men vergete overigens niet, dat het vliegtuig zuiver optreedt voor
de waarneming en met het technisch werken van de batterij
niets heeft te maken. Bovendien geschiedt de opleiding zeer
geleidelijk. Men begint met het noteeren van de rookverschijn-
selen van afgestoken pétardes door de plaats op een luchtfoto in
te prikken juist als bij het lappen-prikken. Een volgende trede
op den weg tot volmaaktheid bestaat in het verrichten van deze
430
