constructie van nieuw materieel, pech bij den Vliegdienst) de
aflevering vertraging ondervindt en omgekeerd.
Het eenige onderdeel van de werkplaatsen, dat inderdaad
een onvoldoende capaciteit bezit, is de teekenkamer, maar tegen
uitbreiding verzet zich de formatie der Luchtvaartafdeeling.
Deze afdeeling is doorloopend overbelast, ten eerste door het
feit dat het noodzakelijk is gebleken, geen werkzaamheden in
de werkplaatsen te doen plaats hebben, welke niet eerst in tee-
kening zijn gebracht, maar bovendien doordat noodgedwongen in
deze afdeeling veel werk wordt verricht (stuklijsten benamings
commissie, instructie inventarissen) waarvoor bij andere bedrijven
afzonderlijke organen zijn ingesteld. Een en ander leidt ertoe,
dat deze afdeeling, dikwijls weinig tijd kan vinden, om bijv.
nieuwe ontwerpen spoedig af te doen.
Overigens voldoet de capaciteit van de werkplaatsen van den
Technischen Dienst, m.i. geheel aan alle billijk te stellen eischen,
en waar de gebouwen nog een ruime vermeerdering van perso
neel en outillage toelaten, kan men van dit onderdeel zeggen,
dat het gereed is en voldoende ontwikkeld, om de eerste jaren
in elke behoefte te kunnen voorzien.
Om eenig begrip te geven van den omzet in de werkplaatsen
in het jaar 1928, volgen hieronder de waarden van de in dat
jaar afgedane werkorders, zuiver berekend naar directe loonen,
en materiaalkosten, dus zonder eenig onkostenpercentage.
Afgeleverd werk voor
Magazijnen der Luchtvaartafdeeling f 351.900.
Vliegdienst 144.100.
Andere diensten der Luchtvaartafdeeling 10.800.—
Instellingen en personen buiten LA. 13 000.
Verbetering en onderhoud eigen bedrijf 17.300.—
Verstrekking v. Personeel voor Vliegwacht
en andere militaire diensten 7.200.
Totaal omzet f 544.300.—
Werkwijze.
Als algemeene richtlijn geldt, dat alle orders tot aanmaak, als
ook orders tot herstelling van vliegtuigen en motoren, door het
hoofd van den Technischen Dienst worden uitgeschreven, dat
echter verzoeken om herstellingen van materieel in gebruik bij
onderdeelen der Luchtvaartafdeeling, direct bij den Bedrijfsleider
kunnen worden ingediend, en dat deze de daartoe noodige orders
doet uitschrijven.
Ik zal niet in details treden over de administratieve behandeling van
dezeorders, immers vormen voor belangstellenden de betreffende voor
schriften en reglementen een betere bron, in hoofdzaak geldt echter
451
