de regel, dat elke werkorder, voordat zij naar de werkplaatsen gaat, in
behandeling wordt genomen in het werkbureau, waar de betreffen
de werktuigkundige alle gegevens verzamelt, zooals teekeningen en
voorschriften, materiaal naar kwaliteit en hoeveelheid bepaalt,
en zich vergewist van de aanwezigheid, danwel de eerste stappen
doet om tot aanschaffing te geraken.
De werkorder komt dus pas in de werkplaats nadat zij geheel
is uitgewerkt; de werkmeester wordt tot aan de grens van het
mogelijke, van alle administratie ontlast, teneinde hem in de
gelegenheid te stellen een goed doorgevoerde controle op zijn
werkvolk uit te oefenen.
Zooals uit het organisatieschema blijkt, is het bedrijf eigenlijk
gesplitst in twee deelen, door toevallige omstandigheden momen
teel in drie deelen.
De motorafdeeling met proefbanken staat onder het directe
toezicht van den adjunct-bedrijfsleider, welke tevens belast is
met het algemeen toezicht op de teekenkamer.
De afdeeling metaalbewerking en de instrumentmakerij, res
sorteeren onder een werktuigkundige, de houtbewerking, reparatie
inrichting en de montageafdeeling, onder den anderen werktuigkun
dige.
Het resteerende deel der werkplaatsen, in casu de afdeeling
controle, met daaraan tijdelijk verbonden het fabrieksmagazijn,
behoort onder het directe toezicht van den bedrijfsleider en
adjunct-bedrijfsleider.
Door het groote belang van een nauwkeurige afwerking van
onderdeelen van vliegtuigen en motoren, is een uiterst scherpe
controle zoowel op materiaal als op de afwerking noodig. Bin
nen de grenzen van de beschikbare middelen, is getracht deze
contröle zoo compleet mogelijk te doen zijn, op de volgende
wijze.
Een werkstuk verlaat een werkplaats eerst nadat de werkmeester
zelve zich van de deugdelijkheid der bewerking heeft overtuigd,
en gaat zonder uitzondering naar de contröle-afdeeling, dus ook
wanneer het nog andere bewerking moet ondergaan, waar het,
aan de hand van teekeningen etc., zorgvuldig wordt gecontroleerd.
Moet het in andere werkplaatsen nog een bewerking onder
gaan, zoo herhaalt zich dit bij elke bewerking, is het artikel
gereed, en goed bevonden, dan wordt het voorzien van zijn stuk
nummer, c. q. merken, en daarna afgewerkt (Duco, vernis, verf)
en vervolgens wederom via de Contröleafdeeling ingeleverd in
het Magazijn der Luchtvaartafdeeling.
Het spreekt vanzelf, dat hier de goederen nogmaals worden
gekeurd, door een uit een of meer leden bestaande keurings
commissie, welke niet aan het Hoofd van den Technischen Dienst,
maar direct aan den Commandant der Luchtvaartafdeeling verant-
452
