2e. Waargenomen was, dat Rennenkampf's linkervleugel bij Ger-
dauen vooruitging;
3e. Vastgesteld werd dat 2 L. K. van Angerburg in de richting
van Drengfurth marcheerde.
Uit deze berichten blijkt hoe spannend de toestand werd. Het
Russisch 1 L. K., dat inmiddels versterking had gekregen, moest
nog aangegrepen worden, waardoor de taak van I L. K. nog werd
verzwaard; het vooruitgaan van het Russische 2 L. K. vormde een
ernstige bedreiging voor de verbindingen van I Res. K. en XVII
L. K., terwijl het weder voorwaarts gaan van Rennenkampf een
ernstig gevaar voor het geheele 8ste Leger inhield. Hindenburg
zegt over den toestand: „Die Krisis der'" Schlacht erreicht ihren
Höhepunkt. Die Frage drangt sich uns auf: wie wird die Lage
werden, wenn sich bei solch gewaltigen Raumen und bei diesW
feindlichen Ueberlegenheit die Entscheidung noch tagelang hin-
zieht? 1st es iiberraschend, wenn ernste Gedanken manches Herz
erfüllen; wenn Schwankungen auch da drohen, wo bisher nur
festester Wille war; wenn Zweifel sich auch da einstellen, wo
klare Gedanken bis jetzt alles beherrschten? Sollten wir nicht doch
gegen Rennenkampf uns wieder verstarken und lieber gegen Sam-
sonow nur halbe Arbeit tun? 1st es nicht besser, gegen die Narew-
Armee die Vernichtung nicht zu versuchen, urn die eigene Ver-
nichtung sicher zu vermeiden?"
Uit bovenstaande woorden valt zonder twijfel af te leiden, dat
in de omgeving van von Hindenburg twijfel rees of de operatie
nog wel met kans op goeden uitslag kon worden doorgezet. Von
Hindenburg behield zijn kalmte en vastberadenheid, hield vast aan
het gestelde doel: „Wir iiberwinden die Krisis in uns, bleiben dem
gefaszten Entschlusz treu und suchen weiter die Lösung mit allen
Kuiften im Angriff". i)
Om 9 uur s avonds gingen de bevelen voor den volgenden dag
uit, welke aanvalsopdrachten voor alle onderdeelen inhielden. Dooi
de gioep Schmettau 2) versterkt, moet I L. K. Usdau nemen en dan
verder aanvallen in de richting van Neidenburg; XX L. K. moest
den aanval in de reeds bevolen richting voortzetten, terwijl de 3de
Res. Divisie naar Waplitz moest inzwenken; I Res. K. en XVII L. K.
zouden het verslagen 6 L. K. verder vervolgen. Het uitladen van
de Landw. divisie von der Goltz bij Osterode was een welkome
versterking voor het Leger.
27 Augustus. (Schets 3).
Generaal Samsonoff bleef bij zijn voornemen om in N. W. richting
aan te vallen. Hij rekende op het uitladen van een Brigade verster
king te Soldau en van de 3de Garde-divisie te Mlawa en op de
708
Von Hindenburg, Aus meinem Leben. blz. 87. Cursiv. van ons. M
2) Brig. Schmettau; samengesteld uit deelen van XX L K.
