mis van een geregelden aanvoer van achteren met de daaraan
noodzakelijkerwijze verbonden nasleep van treinen en afhankelijk
heid van magazijnen, deze factor, die hem in een rijk land gioote
snelheid van beweging bezorgde, zou hem in een arme streek juist
o-eheel van zijn bewegingsvrijheid berooven en in 1812 ten slotte
zelfs tot een catastrophe leiden. Hieruit blijkt, dat men een bepaald
beginsel niet altijd door kan toepassen, maar zich steeds moet
richten naar de omstandigheden. Soepelheid is voor een verple-
gingssysteem een eerste vereischte. Deze soepelheid ontbrak bij
Napoleon, doordat hij zich door de onvoldoende voorbereiding
tevoren de gelegenheid tot den tijdigen overgang naar een andere
methode ontnam.
Toch kan men Napoleon niet van zorgeloosheid op verplegings-
gebied beschuldigen. Steeds zorgt hij voor een verplegingsbasis,
die bij het falen van de landverpleging in den aanvoer moet trach
ten te voorzien, dan wel bij een eventueelen terugtocht het leger
voor gebrek moet behoeden. En, hoewel hij den legertros zoo klein
mogelijk houdt, zorgt hij toch ook voor een reservevoorraad levens
middelen, die hij echter voor een groot deel door den man zelf laat
dragen. Evenals in 1805 worden ook in 1806 en 1809 bij den
man 4 dagrantsoenen brood of beschuit meegevoerd, in 1812
daarenboven nog 7 dagrantsoenen meel. Het nuttig effect van
dezen reservevoorraad moet men echter niet overschatten. Vooral
in dien tijd zag de soldaat het nut hiervan niet in en had steeds
de neiging zich zoo spoedig mogelijk van dit lastige vrachtje
te bevrijden. De praktijk wees dan ook uit, dat op deze rantsoenen
niet gerekend kon worden. Op het moment dat ze noodig waren,
had de man ze öf reeds lang opgegeten of weggegooid, tenzij de
compagniescommandant op eigen initiatief voertuigen voor het
vervoer van deze levensmiddelen had gereqaireerd!
759
