aan het terrein aan te passen, zoodat de vliegeniers overdag
slechts af kunnen gaan op de kudden opgedreven door Ould
Mhamed's verplegingsdienst en bij het vallen van den avond op
de vuren door den vijand aangelegd. De ingesloten posten be
zorgen zij munitie, verbandmiddelen, medicijnen en vooral ijs,
want de Franschen hebben van de „koopjes" van hun Spaansche
buren maar weinig geleerd en het drinkwatervraagstuk verwaar
loosd ten gerieve van een domineerende positie der posten. In
het nijpend gebrek aan water wordt voorzien door blokken ijs,
goed verpakt, binnen de posten te laten vallen. De reg. ct. rap
porteert: „De vliegdienst houdt dagelijks, 's morgens en's avonds
appèl over de posten, stelt het opperbevel op de hoogte van hun
toestand (watervoorraad, munitie, sterkte, verliezen, enz.). Zij ver
ruimt den vijandelijken insluitingsketen en voorkomt hun capitulatie
of vernietiging. Zij bezorgt groote verliezen aan de opstandige
benden, die langs de Ouergha en langs de Leben op Fez aan
rukken. Deze durven alleen nog maar 's nachts vooruit te gaan
en bergen zich 's morgens op of verspreiden zich om aan de
vervolging uit de lucht te ontsnappen. Met haar bommen vervangt
zij herhaaldelijk de artillerie, haar mitrailleurs vormen een zeer
mobiele vuurreserve. De maarschalk Lyautey verklaarde later
„C'est l'aviation qui a sauvé Fez".
Den 25sten April zijn de mobiele colonnes in actie gekomen.
De kolonel Noguès veegt met een kleine colonne de streek schoon
tusschen Bou Toumour en Bab Cheraga, ontzet het bij Kelaa des
Sless omsingelde bataljon-Combes, neemt het det. pontonniers
boven Ourtzagh op en voegt zich dan te Fez el Bali (76) bij de
colonne onder den gen. Colombat, die nu beschikt over 7 bat.,
2 esk. en 4 bijen. Daarmee steekt de generaal den 30sten April
de banjirende Ouergha over, ontzet denzelfden dag Tafrant, den
2den Mei Aoudour, den 3den Achirkan en Beni Derkoul.
Als men evenwel den 4den Bibane wil ontzetten, stoot men
aan den voet van het Bibane-massief op een verwoeden tegen
stand. De Rifanen hebben een loopgravenstelsel aangelegd,
dorpen en bosschen ter verdediging ingericht. In afwachting van
versterking aan artillerie houdt Colombat het gebied der Fichtala
bezet, met een sterk detachement tusschen Tafrant en Teroual
tegen ondernemingen uit het Westen. De posten Bibane, Dar
Remich en Beni Derkoul blijven ingesloten, Aoulay wordt dagelijks
door de Rifaansche artillerie gebombardeerd, Ourtzagh valt den
6den Mei den Rifanen in handen met een 75 m.M. en 4 mitrail
leurs als buit. Het Fransche prestige, reeds gehavend, krijgt
daarmee een gevoeligen deuk.
Een harka, aan de Boven-Leben verschenen, versterkt door
de Ghioua en Senhadja, bedreigt de posten Ain Matouf en Bab
(76) Ossendowski verwart Fes met Fes el Bali. Beide zijn onderscheiden
plaatsen, zie de kaart in I. M.T. 1929 No. 3.
878
