zich door kool te laten adsorbeeren, dan kan het ten slotte het
oorspronkelijke gas geheel verdringen.
In het algemeen kan men zegden dat een gas met een hooger
kookpunt, een ander met een lager kookpunt verdringt {mosterdgas-
phosgeen).
b. Activiteit, capaciteit en effectiviteit.
Onder activiteit wordt verstaan de snelheid waarmede en de
mate waarin de vulling de gassen opneemt.
Onder capaciteit wordt verstaan de hoeveelheid gas die per
gewicht of ruimte eenheid door de vulling gebonden kan worden.
De volgende beschouwing geeft een voorstelling van de be-
teekenis van de activiteit.
Een hard werkende man (strijdend) kan tot 60 L. lucht per
minuut inademen. Aangezien echter de inademingsperioden slechts
ruim de helft van deze minuut in beslag nemen, moeten wij
daaronder rekenen met luchtsnelheden tot ca. 100 L. per minuut.
Bij de afmetingen, die de gasmaskervullingbussen gewoonlijk heb
ben, beteekent dit, dat ieder luchtdeeltje slechts ca. 0,1 sec. tijd
heeft om de geheele vulling te passeeren. Meer tijd is er niet
beschikbaar om de strijdstof die door de lucht medegevoerd
wordt te verwijderen. Hoe grondig die afvanging moet zijn, blijkt
uit de volgende overwegingen
In slechts zeer zeldzame gevallen kan de lucht die de vul
lingbus passeert tot l°/0 oorlogsgas bevatten. Maar reeds
een gasconcentratie van 0.001 °/0 kan in vele gevallen reeds
noodlottige gevolgen hebben, zelfs als men slechts enkele
oogenblikken er aan is blootgesteld geworden. Laten wij buiten
sporige gevallen echter buiten beschouwing en bepalen wij
ons slechs tot wat wij op het gevechtsveld kunnen aantreffen,
dan is het noodzakelijk dat de gasmaskervullingbus ten allen
tijde de oorlogsgasconcentratie zal moeten kunnen verminderen
van ongeveer 0,1 tot onder 0,0001 °/0 in den tijd van 0,1
sec. Langeren tijd heeft de vulling ieder luchtdeeltje immers niet
onder behandeling. Dat is een zware eisch, doch in werkelijk
heid is men veel verder gekomen.
De beteekenis van de capaciteit is natuurlijk vanzelfsprekend.
Het mag natuurlijk niet voorkomen dat de man ieder oogenblik
zijn vullingbus moet verwisselen. Teneinde een volledig begrip
te krijgen betreffende de werkingswijze van een vullingbus, is het
gewenscht iets uitvoeriger na te gaan, wat er werkelijk ge
schiedt in een koollaag, waardoorheen een bepaalde oorlogsgas
concentratie geleid wordt. Na een bepaalde tijdsduur (afhankelijk
van de activiteit en capaciteit) zal de bus (koollaag) een weinig
gas doorlaten. Die tijdsduur noemt men de levensduur van de
kool. Tot onmiddellijk voor het einde van die tijdsduur heeft
de kool al het gas dat doorgeleid werd afgevangen de effectiviteit
bedroeg tot dat moment 100°/0. Wordt na eenigen tijd het door-
900
