maximaal belast is. Is er een momenteele grootere behoefte, dan
wordt hierin voorzien door uitbesteding bij andere fabrieken.
Zoo moet dus elke onderafdeeling van een fabriek steeds
maximaal belast zijn. Het is wel merkwaardig dat in de door
mij bezochte groote bedrijven, nagenoeg steeds als gebiedende
eisch werd gesteld, het bij voortduring vol belast zijn van de
gieterij.
Dit is een absoluut logische zaak.
De overtollige werklieden uit de bankwerkerij, draaierij, enz.
kunnen in perioden van slapte, gebruikt worden voor herstel
lingen aan de verschillende machines en in het uiterste geval
ontslagen worden, daar men van de aanvulling van deze ambachts
lieden vrijwel steeds verzekerd kan zijn, indien de toestand bij
de fabriek zich wijzigt.
In de gieterij, waar de vormers en gieters, zooals ik U aan
stonds zal doen zien bij ons bezoek aan deze werkplaats, een
speciaal soort vaklieden zijn, die voor andere werkzaamheden
veelal niet of minder goed bruikbaar zijn, is het dus eenigzins
anders gesteld.
Goede vormers liggen niet voor het oprapen en de opleiding
tot dit vak duurt jaren, zoodat het dus van het grootste belang
is, indien men eenmaal over goede krachten beschikt, deze te
behouden.
In tijden van weinig of geen gietwerk zouden deze menschen
ontslagen kunnen worden, maar dan is men ze kwijt, terwijl het
aan den anderen kant een hard gelag is voor een fabrieksdirectie
om aan die arbeiders loonen te moeten uitbetalen voor niet ge-
presteerden arbeid.
Het is dan ook bij den A. C. W. een voortdurend streven, te
zorgen dat de gieterij steeds op een dergelijke hoeveelheid gietwerk
kan rekenen, dat ontslag of anderszins is uitgesloten, waarmede ge
paard gaat de zekerheid dat wij in tijden van eventueele mobilisatie
steeds kunnen beschikken over een kern van vormers en gieters
die hun vak grondig verstaan.
Het is dan ook gelukkig te prijzen dat de gieterij van den
A. C. W., dank zij zijn voortreffelijk gietwerk, tot nu toe steeds
volop heeft, zoodat de capaciteit waarop dit onderdeel is ingesteld
als normaal moet worden aangemerkt.
Onder de zooeven reeds genoemde vastgelegde middelen zijn
onder meer begrepen, de terreinen. Deze zijn te splitsen in terrei
nen voor onmiddellijk gebruik benoodigd en het uitbreidings
terrein.
Bij den aankoop van het terrein beslist niet alleen de koopsom.
Vaak zal een hoogere koopsom worden geaccepteerd als n. 1.
blijkt dat het renteverlies van het meerdere bedrag der grondprijs,
opweegt niet alleen, doch voordeelen biedt tegen de groote uit-
923
