De vlakteschaafbank, die ge zeer duidelijk op den voorgrond
zien kunt in afbeelding 13, dient om aan het werkstuk de eerste
vlakke zijde te geven, vanwaar we dan verder kunnen gaan en de
overige vlakken haaks, dat is loodrecht, op elkaar kunnen aanbrengen.
Op een horizontale beitelas worden eenige beitels ingeklemd,
die juist in een gleuf in de tafel uitsteken en terwijl nu de as
met zeer groote snelheid rond draait wordt de plank of balk
over de tafel heen bewogen en de onderzijde geheel glad afge
schaafd. Ook deze beitelas maakt zoo ongeveer 2000 omwente
lingen per mimuut. Het hout heeft bij deze geweldige snelheid
geen gelegenheid af te scheuren en een balk die over de reebank
is geweest is dan ook aan die zijde vlak en glad.
Het is nu duidelijk dat, als we twee van die beitelassen boven
elkaar hebben, waartusschen een bepaalde ruimte over blijft en
we zouden een voorgezaagde balk hierdoor heen halen we een
stuk krijgen juist op een bepaalde dikte afgeschaafd.
We kunnen echter met evenveel succes de onderste beitelas
laten vervallen en de reebank voor het eerste vlak aanhouden
en daarna op dikte schaven doordat nu de beitelas boven de
tafel is aangebracht en dus de tafel alleen voor geleiding dient,
terwijl nu de bovengeplaatste as op dikte afschaaft.
Zulke banken heeft men dan ook geconstrueerd en dit zijn de
dikteschaafbanken of „van diktebanken.".
Door het hout met de eene vlakke zijde over de tafel te
schuiven kan aan de bovenzijde zooveel worden afgenomen als
noodig blijkt. Het voortbewegen van het werkstuk geschiedt door
een paar rollen, waarvan meestal de bovenste geribd is, om
het uitschieten te voorkomen, De indrukken door deze libbel-
wals gemaakt worden daarna door de beitels verwijderd, vandaar
dat de onderste wals dan ook vlak is.
Over een sleeschaafbank en strijkbank wordt bij den A.C.W.
niet beschikt, zoodat ik deze machines uit de houtbewerking hier
onbesproken heb gelaten.
Om gelijktijdig bewerkingen in breedte en dikte te doen plaats
vinden, dient het vierzijdig-schaafwerktiiig. Deze machine geeft
voor maatwerk een belangrijke tijdbesparing.
In deze rubriek schaafmachines komt tevens voor de stokken-
schaafmachine of stokkenbank. Hierbij is een stel beitels dusdanig
ingespannen dat zij ronddraaiende een cirkel vrijlaten, waar geen
spanen kunnen worden afgenomen.
De stokken worden vierkant voorbewerkt waarbij het einde
even wordt bijgerond voor het insteken van den stok. Deze vier
kante stok gaat in de machine en komt er mooi glad en rond
uit. Deze bank vindt voor het aanmaken van de verschillende
stokken bij het Leger in gebruik een ruim arbeidsveld en is dan
ook nagenoeg doorloopend in bedrijf.
Van de vlakschaafbanken zijn we gegaan naar de stokkenbank
en hebben dus nu gezien dat we uitwendig vierkant en rond
1029
