Ten slotte geef ik U nog een beeld van de wielenbank op afbeel
ding 17.
Deze bank dient uitsluitend voor het freezen van ronde uiteinden
aan de speeken van de raden voor bevestiging van die speeken
in de velgstukken.
De figuur doet U een rad in de bewerking zien waarvan reeds
verschillende speeken de ronde uiteinden hebben verkregen. Deze
bevestigingswijze van de speeken in de velgstukken vindt echter
bij de r.ieuweie raden geen toepassing meer, doch zal ik hierop
zoo aanstonds nog terug komen.
Ik noemde bovenstaande bank een freesmachine. Zooals U uit
de opsomming van de verschillende machines uit de machinale
houtbewerking bij den A. C. W. is gebleken beschikken we ook
over gewone freesmachines. Om hunne eenvoudigheid heb ik
hiervan geen afbeelding bijgevoegd. Stel U voor een beitel van
bepaald profiel draait snel rond en geeft aan het werkstuk den
vereischten vorm.
Het ploegen wordt op deze bank gedaan, U weet wel een „voor"
maken in den zijkant van de plank zoodat de volgende daar juist
met een verhooging in past. Doch zuiver werk moet dan nog
'altijd met de hand nagewerkt worden, en waar de A. C. W. als
legerwerkplaats nooit onnauwkeurig of slordig werk kan afleveren
wordt dus altijd uit de hand nagewerkt en ziet ge dat de hand-
afdeeling niet geheel kan worden gemist.
Alvorens U nu den geheelen gang van de bewerkingen van den
aanmaak van raden van 7,5 cm. Vd. te doen zien zullen we ons
nog even op de hoogte stellen van een bij deze bewerkingen
onontbeerlijke machine, n. 1. de houtbuigmachine.
Een zeer fraaie afbeelding van deze speciale machine geeft af
beelding 8.
Deze machine wordt gebruikt om het hout volgens een bepaalde
straal te buigen, b. v. de ronde velgstukken van een rad.
Het hout wordt in ribben gezaagd, breeder en dikker dan de
te vervaardigen velg. Alvorens het nu te kunnen buigen moet
het worden gestoomd in een speciaal hiervoor vervaardigd stoom-
apparaat, waarvoor de stoom geleverd wordt door een loco
mobiel. Het stoomen van het hout duurt een half uur en geschiedt
bij drie atmosferen abs. Nu is het hout gereed om te worden
gebogen volgens een mal, dat is een ijzeren vorm die op de
foto onder in het midden ligt, met de vlakke zijde naar boven,
terwijl tevens duidelijk is te zien hoe het hout om dezen mal heen
ligt gebogen. De ribbe wordt na het stoomen voorzien van een
ijzeren scheen die flexible is en voorzien is van opstaande ijzeren
zijstukken waarin de ribbe juist past.
In den begintoestand staat de machine horizontaal, d. w. z. dat
de beide hefboomen, die op de foto in geheven toestand staan
geheel omlaag zijn gelaten, in een vlak komen te liggen lager
dan het horizontale raakvlak aan den mal.
1031
