U te bezien. Straks in de draaierij vindt ge ze alle weder terug,
echter van eenigszins grootere afmetingen en daar zullen we er
wat langer bij stilstaan.
In de verdeelinrichting vindt ge wat bijzondere types aangaat,
het neusje van den zalm. Twee rechte verdeelmachines en twee
cirkelverdeelmachines, vormen hier de uitrusting. Wellicht denkt
ge nu bij U zelf, moet je daar zoo'n drukte over maken. Teneinde
IJ, waar in de werktuigbouwkunde nog steeds de prijs een maat
staf is voor het geleverde werk, eenig idee te geven wat hier staat,
kan ik U mededeelen dat de automatische rechte verdeelmachine
5000.en de cirkelverdeelmachine (de automatische wel te
verstaan) 12.500 kost. Er staan hier van elke soort machine,
opgesteld een die geheel automatisch werkt en een machine met
handaandrijving.
Dat hier uiterste nauwkeurigheid een eerste vereischte is zal U
duidelijk zijn. Vooral het handverdeelwerk is een zeer inspannende
arbeid, daar voor elke verdeeling het rechts op de afbeelding 25
zichtbare handwiel moet worden gesteld. Op deze afbeelding is
weergegeven de rechte handverdeelmachine, waarop tot voor een
jaar alle verdeelwerk moest worden uitgevoerd. De verdeelingen
worden mede uit de hand aangebracht, door het beiteltje, dat aan
het support zit over het werkstuk heen te halen. Dat nogal eens
fouten voorkwamen spreekt vanzelf. Moeten nu verdeelingen in
millimeters worden aangebracht over een lengte van ongeveer 2 m.
en wordt in het begin een fout gemaakt, die niet dadelijk wordt
opgemerkt, dan moeten alle verdeelingen uit de liniaal worden
gehaald, waar uren mede gemoeid zijn, en opnieuw worden ver
deeld. Behalve het ontzettende tijdverlies, zijn de onkosten mede zeer
hoog, zoodat het zeker een groote verbetering mocht worden ge
noemd toen de automatische rechte verdeelmachine bij den A. C. W.
werd ingedeeld.
Deze rechte verdeelautomaat werkt met twee supports of twee
beiteltjes tegelijk. De machine wordt voor een bepaald werkstuk
gesteld en werkt zij eenmaal dan worden de streepjes automatisch
op de goede afstanden op het werkstuk aangebracht, zelfs zoo dat
bij de millimeterverdeeling het vijfde streepje langer wordt gemaakt
dan de vorige en het zesde daarna weer korter dan het vijfde, enz.
Doordat er twee supports zijn kunnen dus, van niet te lange
stukken, er twee gelijktijdig worden opgespannen en verdeeld. De
machine kan 200 verdeelingen per minuut aanbrengen.
Een proef werd genomen ter vergelijking met de handverdeel
machine, en bleek dat de automaat in drie minuten evenveel werk
leverde als de handverdeelbank in 30 uren, voorwaar wel een punt
dat de aandacht ten volle verdient.
Fouten maakt de automaat niet. Als zij goed is ingesteld, werkt
zij feilloos. De graad van nauwkeurigheid is op deze machine
1117
