terwijl middels een nonius een stelling tot in 3' nauwkeurig moge
lijk is. De nonius wordt verdeeld op de handverdeelmachine.
Doch ook meter-, dm.-, cm.- en mm.-verdeelingen worden aange
bracht.
Elke wijze van verdeelen eischt bijzondere zorg. Nu eens worden
4 kleine en daarna een lang streepje gevraagd, dan weer is de
eisch een korte, een lange streep, ja de meest denkbare variatie's
doen zich voor.
Uit de beschrijving van de automatische verdeelmachines zal het
U duidelijk geworden zijn dat de A. C. W. de aangewezen inrichting
is voor alle soorten verdeelwerk, daar in geheel Indië niet met de
graad van nauwkeurigheid kan worden gewerkt, die bij deze inrich
ting wordt verkregen.
In de afbeeldingen 27 en 28 zijn de automatische rechte- en
cirkelverdeel-machine weergegeven.
In het midden van de instrumentmakerij treffen we het bank
werkersgedeelte aan. Hier zijn de meest geoefende werklieden met
vijl en koudbeitel bezig de zeer fijne onderdeelen van de vaak
uiterst gevoelige instrumenten aan te maken of te herstellen.
In het linker gedeelte bevindt zich de graveerafdeeling, waar
juist de hoofdgraveur en zijn helpers bezig zijn stempels te snijden
en het fijnste graveerwerk uit te voeren. Deze afdeeling heeft over
geheel Java een zeer goede naam en is reeds van af het begin der
oprichting een specialiteit van den A. C. W. geweest. Er is dan
ook steeds volop graveerwerk, terwijl de goed verzorgde stempel
en medaillemakerij mede niet over gebrek aan werk heeft te
klagen.
Het IJkwezen is hier een vaste cliënt. Alle slagstempels waar
mede tinnen, houten, messingen, enz. maten worden geijkt, worden
hier aangemaakt.
Letters ter grootte van een speldenknop worden hier uit de hand,
in de moederstempel uitgesneden, welke daarna dient om het aantal
bestelde stempels van die eene soort aan te maken. Natuurlijk
wordt bij dit werk het oog gewapend, want de typen zijn te klein
om met het bloote oog te worden aangebracht.
Wilt ge nu nog even Uw naam schrijven met het electrisch
signeerapparaat, in welk metaal ge verkiest? Dit toestel wordt ge
bruikt om vlug op een werkstuk een opschrift of beter inschrift te
kunnen aanbrengen, wat indien dit gegraveerd zou moeten worden,
veel te tijdroovend zou zijn. Wel is de uitvoering niet zoo fraai als
het handgraveerwerk, doch dit is voor vele werkstukken ook geen
vereischte, en tijd is geld.
In de bankwerkerij wordt de laatste hand gelegd aan de honden
penningen, die ge jaarlijks voor Uw viervoetige vrienden moogt
aanschaffen.
1119'
