van elke soort, als profiel- en moduulfreezen, beitels, boren, enz.
worden hier geheel gereed gemaakt.
Opgesteld zijn hier: een achterdraaibank, negen boormachines,
waaronder vier electrische en twee handboormachines, een sterke
armschaafbank, een universeele freesmachine, een ponsmachine, een
nat- en droogslijpmachine, twee draaibanken, een universeele bei
telslijpmachine, een spiraalboorslijpmachine, een vijlmachine en een
universeele rondslijpmachine, terwijl twee gashardingsovens voor
klein werk onmiddellijk voor gebruik gereed zijn.
Wellicht doet het woordje „universeel" U eenigszins vreemd aan.
Laat ik U gerust stellen. Het zou niet aangaan om in een fabriek
als de A. C. W. voor elk voorkomend werk te beschikken over een
daarvoor geconstrueerde machine.
Welk een heirleger van banken zou dan de fabriek vullen en
hoeveel tijd zouden zij niet werkeloos staan. Hier is dus de uni
verseele machine bij uitstek op haar plaats, daar zij zoowel voor
groot als voor klein werk te gebruiken is, en daardoor een te kost
bare inrichting onnoodig maakt.
De stempel- en inatrijzenaanmaak is in de laatste twee jaren
zeer naar voren getreden. Werk wat vroeger uit de hand gemaakt
werd, wordt nu zooveel mogelijk, geperst of geslagen. Wat als
stempel- en inatrijzenwerk wordt afgeleverd is te veel om op te
noemen, o.a.: aluminium eetketels, aluminium vetlapdoozen, rood
koperen doppen voor metaalverkapsels, gespen, enz. worden onder
de pers vervaardigd. Doch ook de warmmatrijzen, waarin staal en
ijzer, doch nu tot roodgloei-hitte verwarmd, worden geslagen, wor
den zeer veel gebruikt. Ik noem hier als voorbeeld de stangen voor
paarden, waarvan zoowel het tonggedeelte als de scharen warm
geperst worden of geslagen onder den luchthamer.
Aan de zeer hooge eischen, die tegenwoordig aan de verschillende
werkplaatsen in het algemeen en aan de metaalwerkplaatsen in
het bijzonder worden gesteld, zij het in economische of in tech
nische volmaakte uitvoering der producten, kan slechts dan worden
voldaan, wanneer de wijze van aanmaak, vanaf het kleinste onder
deel tot aan de grootste werkstukken, geschiedt met de beste midde
len, die in de techniek ons ten dienste staan.
Tot deze middelen moet na het materiaal, onmiddellijk het ge
reedschap volgen.
„Goed gereedschap is het halve werk", komt steeds weder tot
uiting bij de bewerking van materialen.
In elk hedendaagsch bedrijf moet dan ook een scherpe controle
zijn op de volwaardige uitvoering der aan te maken gereedschap
pen, alsmede op de elders aan te koopen.
Er wordt een onderscheid gemaakt tusschen normale en speciale
gereedschappen. De normale, als: freezen, boren, tappen, enz. enz.
worden dan betrokken van die fabrieken, die speciaal zijn ingericht
op de vervaardiging van deze artikelen. De speciale gereedschap-
1121
