gelegd. Eerst dan kan de constructeur zijn ontwerp verder onder
geschikt maken aan de overige eischen, welke aan het geschut zijn
gesteld.
Dat verder aan de vaststelling van de overige gegevens van de
munitie, zoo ook aan de vervaardiging, afwerking en samenstelling
van de munitie de meeste zorg moet worden besteed is niet alleen
noodzakelijk omdat van een en ander voor een groot deel de waarde
van het kanon als schietwerktuig afhangt, doch ook, omdat ten
slotte de geldswaarde van de totale hoeveelheid munitie, welke
gemiddeld uit een kanon verschoten kan worden bij veldgeschut
ongeveer 8 a 10 maal zoo groot is, als die van het kanon zelf.
De overige gegevens van de munitie kunnen grootendeels slechts
proefondervindelijk worden vastgesteld, na vele proefnemingen van
den fabrikant en veelal ook van de zijde van den afnemer, in ver
band met de bijzondere eischen, welke deze gewoonlijk aan de te
leveren munitie stelt.
b. De Houwitsermunitie.
Ook bij de thans geleverde houwitsers is de vaststelling van de
munitie in haar huidigen vorm eerst geschied na een reeks van
proefnemingen, zoowei van de zijde van den fabrikant als van die
van den afnemer. De houwitsercommissie heeft zich n. 1. door ver
schillende proefnemingen moeten overtuigen van de practische
bruikbaarheid der wijzigingen van de door de firma Bofors aange
boden munitie, welke door haar wenschelijk werden geacht op
crrond van reeds eerder opgedane ervaringen met soortgelijke mu
nitie, dan wel noodzakelijk, in verband met bijzondere eischen,
welke door het Indische Legerbestuur daaraan waren gesteld.
Zooals ook uit het hieronder volgende moge blijken, werd door
de aangebrachte wijzigingen veelal tevens een belangrijke verbe
tering verkregen van de door de firma Bofors aangeboden munitie.
Oorspronkelijk werden door de firma Bofors aangeboden ge
scheiden ladingen, bestaande uit granaten met een schokbuis, gra
naatkartetsen voorzien van een uurwerkbuis met een looptijd van
60 sec., en fleschvormige kardoeshulzen, waarin de vijf verschil
lende kardoesladingen door middel van een patroonschijf waren
opgesloten.
Dat bij de houwitsers „gescheiden ladingen" zouden worden
aangeboden, was op grond van ondervolgende overwegingen wel
te verwachten:
De eisch van gekromde banen op verschillende afstanden maakt
het gebruik noodzakelijk van verschillende ladingen. Projectiel en
huls moeten dus gemakkelijk van elkander zijn te scheiden, ten
einde het aantal kardoesladingen in de huls te kunnen vermeerde
ren of verminderen. Daar bij houwitsers in het algemeen een groote
56
