grootten worden vervaardigd, ketels voor keuken- en filterwagens,
enz. de vaak ingewikkelde deksels, worden hier gezet. Op de
afbeelding ziet ge de drie grootten der kookketels op den achter
grond gereed, de deksels liggen ter rechterzijde, terwijl op den
voorgrond een partij ketels van de keukenwagens op herstelling
wacht. De lorriebaan die over het geheele fabrieksterrein loopt
is mede op de foto te zien.
Rechts ziet ge de gashouder voor het acetyleengas met de
installatie voor de ontwikkeling van dit gas.
Naast de gashouder bevindt zich het centraalzuurstof-magazijn,
waarnaast de harderij is gelegen.
De harderij.
De naam harden duidt reeds aan dat we het werkstuk een
andere graad van hardheid willen geven. We kunnen dit op meer
dere manieren bereiken, en spreken van oppervlakharding en in-
zetharding.
Bij de oppervlakharding wordt alleen de opperhuid van het
werkstuk een grootere hardheid bezorgd. Dit geschiedt door het
werkstuk te verhitten tot een bepaalde temperatuur en het, indien
gewoon staal wordt gebruikt, snel af te koelen, hetzij in olie of
water.
Bij inzetharding is het de bedoeling om de hardheid dieper te
doen doordringen. Het is het z. g. n. cementeeren of paket-
teeren. Hierbij worden de werkstukken ingepakt in koolpoeder,
waarvan elke fabriek een eigen samenstelling heeft, doch dat
hoofdzakelijk bestaat uit lederkool en enkele andere bijmengselen;
en gedurende eenige uren in den oven verwarmd. Nadien worden
zij in olie of water gekoeld. De dieptewerking is afhankelijk van
den gloeiingstijd.
De verwarming van de werkstukken, als onderdeelen van sluit
stukken, waarbij de wrijfvlakken zijn gehard, teneinde deze minder
aan slijtage bloot te stellen, veeren, platte en spiraalveeren, enz.,
geschiedt in ovens die in de harderij zijn opgesteld. We vinden
hier verschillende typen ovens, voor groote en kleine werkstukken,
alle met lichtgas gestookt.
In het werk van Prof. van Royen, Mechanische technologie deel
I, le stuk Metalen, wordt deze kwestie bij de bespreking van het
ijzer-koolstofdiagram duidelijk behandeld.
(Wordt vervolgd).
174
