11.30 n.m. stelt de O.H.L. zich rechtstreeks in verbinding imet het
XX L.K. en vraagt, hoe de toestand daar is, waarop geantwoord
werd „A.-K. steht noch nicht in Gefechtsberührung, erwartet aber
in 2 3 Tagen Angriff von 2—-2i/2 A.-Ks. Verstarktes XX A.-K.
wird den Angriff in befestigter Stellung annehmen und hofft aus
ihr zum Angriff übergehen zu können. Armeekorps ist voller Zu-
versicht".
22 Augustus.
In den loop van den dag stelt de O.H.L. zich ook met de andere
korpsen in rechtstreeksche verbinding.
De mededeeling, dat von Prittwitz zijn hoofdkwartier naar Dir-
schau zou verplaatsen had den doorslag gegeven voor zijn ver
vanging. Ludendorff, bestemd om op te treden als Chef van den
Gen. Staf van het 8ste Leger, werd naar Koblenz ontboden, waar
hij het op blz. 703 in het Aug. nummer vermelde onderhoud met von
Moltke had. Enkele bevelen werden op zijn verzoek naar het Oosten
geseind. Het belangrijkste daarin was, dat I Res. K. en XVII L.K.
den volgenden dag den terugtocht niet zouden voortzetten. Als ge
volg van dit staken van den terugtocht, werd de 23ste Aug. voor
deze beide korpsen een rustdag. Niet in de eerste plaats was het
doel te laten rusten, doch volgens Ludendorff om te voor
komen, dat de marsch in een verkeerde richting vervolgd zou
worden.
Nadat de ontheffing van Gen. von Prittwitz was medegedeeld,
werd om 9 n.m. door de O.H.L. bevolen.
„Neuer Oberkmdr. Gen. Hindenburg trifft am 23 Aug. mittags
im Operationsgebiet ein. Meldungen nach Marienburg Bahnhofsk-
dantur.
Bis zum Eintreffen des Okdr. haben die Korps unter gegenseiti-
gem Einvernehmen, besonders auch mit XX A.-K., selbstandig nach
eigener Beurteilung der Lage zu handeln. Für die Weiterführung
der Operationen ist es dringend erwünscht, dasz Seenlinie vom
Feinde nicht von rückwarts her geöffnet wird.
Direktive weitergeben". An Genkdo I, I.R., XVII, XX.
Om 10.15 laat Gen. Waldersee aan de O.H.L. vragen „Bitte urn
Auskunft über Lage im Osten. Civilbehörden wollen wissen, ob
Maszregeln über Evakuierung zu treffen sind", waarop geantwoord
wordt „Orientierung über die Lage. Keine übereilten Masznah-
men, lediglich Vorbereitungen treffen". De vraag van Waldersee
wijst er duidelijk op, dat de O.H.L. de leiding in handen had en dat
rruen in het oosten niet eigener initiatief voorbereidingen trof voor
maatregelen, welke von Hindenburg en Ludendorff slechts hadden
uit te voeren.
23 Augustus.
In den ochtend gaan geen verdere bevelen voor het 8ste Leger uit.
466
