hierop met een volmondig„Ja". Voor de bedrijfsleiders is een
technische opleiding zeer zeker gebiedend, voor directeur van
een der Artie, inrichtingen niet onmiddellijk noodzakelijk, doch
zeer gewenscht. Mijne opvattingen over het inrichten en leiden
van een bedrijf in het algemeen en de daaruit voortvloeiende
economische opzet en leiding, blijken uit het volgende.
Gelukkig wordt sinds eenige jaren aan de werktuigbouwkun
dige studenten gelegenheid gegeven de college's te volgen in de
economische bedrijfsleer.
Deze college's werden voor de te Delft studeerende officieren
verplichtend gesteld. Een opdracht die alle lof verdient Deze
colleges behooren tot de meest aangename en vormen een grond
slag voor verdere studie in deze materie.
Welke eischen moet men nu aan een bedrijf stellen, wil de
productie zoo hoog mogelijk zijn, zonder de economie te ver-
waarloozen?
Waar een bedrijf is gevestigd wordt arbeid verricht. Arbeid is
technisch gedacht de verplaatsing van grondstoffen, in tegenstel
ling met de filosofische opvatting, waarbij arbeid een gewilde
handeling aanduidt. Inspanning wordt hierbij onmiddellijk als iets
onaangenaams gevoeld.
1 De grondwaarheid welke hierbij naar voren treedt, isgeeft
oon naar geëischten en dus verrichten arbeid, en tracht nooit
*e veel te bezuinigen op de loonen, zoomin van het hooger
technisch personeel, als van den sjouwerman (koeli) in de werk
plaats toe. Want dan betaalt ge altijd te veel. Dit moge para
doxaal klinken toch is het zoo.
Als niet voldoende gepresteerd wordt, denkt men de productie
op te voeren door personeelswisseling en uitbreiding. Dit laatste
kan soms een noodzakelijkheid zijn, het eerste, de wisseling,
kost u geld. Bedenkt dat elke personeelsverandering in een
bedrijf geld kost. Deze uitgaven moeten worden gedragen door
het bedrijf, zonder dat hiervoor eenige tegenwaarde wordt ont
vangen.
Deze personeelswisseling kan soms zeer groot zijn. Een groote
Engelsche staalfabriek te Sheffield had een jaarverloop van
186 °/0, terwijl de Fordfabrieken vóór de invoering van het test
systeem 416 wisseling hadden (nu 80 °/0>- Wanneer een bedrijf
van de 100 in opleiding genomen werkkrachten er na verloop
van eenigen tijd 75 moet ontslaan, wordt de onkostenrekening
niet onbelangrijk belast. Is het bedrijf kapitaalkrachtig genoeg
de onkosten aan groot verloop verbonden zonder meer te dragen,
dan houdt zij alleen in haar dienst de bij uitstek bruikbare
krachten, en kan trachten hiermede de geleden schade te her
stellen.
Een grove fout is het ook om in tijden van slapte, onmiddellijk
tot ontslag over te gaan, waarbij een plotseling binnengekomen
groote bestelling aanname van nieuwe werklieden noodig maakt.
596
