III. Cos voor projectiel en tem,peering.
IV. Cos voor vuurwijze en wijze van laden.
Bij de volgorde zijner berekeningen moet de vuurleider hiermede
wel degelijk rekening houden. Hij begint dus met uit te rekenen de
zijdelingsche richting voor de batterij, is hij hiermede klaar, dan
worden deze gegevens naar de batterij doorgegeven bijv. Bous-
sole hoekmeter Az. 23.65.
Daarna pas gaat hij zijn terreinhoek en afstand berekenen. Is
hij hiermede klaar, dan onmiddellijk doortelefoneeren naar de bat
terij. Bijv. Terreinhoek plus 10 Afstand 37. Op het moment, dat
de cos voor groep II uitgerekend zijn, zijn de cos van groep I
allang verwerkt. Vervolgens begint de B.C. de gegevens van groep
III uit te rekenen, d.w.z. zijn tempeering, hiermede klaar zijnde,
kan groep III en in den regel ook, de cos voor groep IV, naar de
batterij doorgetelefoneerd worden. Nu pas begint de B.C. zijn
schietgegevens uit te rekenen en de batterij is eerder klaar dan de
B.C. zelf.
Bovenstaande groepeering geldt niet alleen voor de eerste laag,
maar ook wel degelijk voor de volgende, altijd de cos uitrekenen
en commandeeren in bovenstaande volgorde. Om een voorbeeld te
noemen aannemende dat er geschoten wordt met een waarnemings-
hoek grooter dan 300 °/oo» de vuurleider op een gegeven oogen-
blik een rechtsche baan krijgt, zoo kan hij direkt reeds comman
deeren Batterij 16 meer. Hierna pas den afstand uitrekenen,
waarop later volgt Afstand 36.75. Wil hij zijn tempeering nog
veranderen, zoo komt dan weer een oogenblik later Regelaar 1
meer Laadt en op het moment dat het laatste commando in de
batterij aankomt, zijn de vorige reeds verwerkt. De tijd wordt op
deze wijze tot een minimum teruggebracht.
Niets is hindelijker voor een O.C. dan wanneer hier niet de hand
aan gehouden wordt. Vergissingen in meer en minder nog buiten
beschouwing gelaten.
ad. 2, 3, 4 en 5.
In de batterij, bij den telefoonpost, zitten altijd 2 telefonisten,
de een telefoneert, de ander schrijft op, de telefoonpost wordt iets
naar achteren, z.m. op een beschaduwd plekje opgericht, de O.C.
nu bevindt zich in den regel dicht bij dezen post, vangt derhalve
direkt het commando op, commandeert dit onmiddellijk door naar
de stukken en schrijft het daarna pas op. Het verwerken der cos,
hetgeen behalve bij het openingsco alleen neerkomt op terreinhoek-
en (of) tempeering verandering kost geen tijd. Een blik op het
schietboek van den O.C. is voldoende.
Schrijver noemt dit tegelijkertijd commandeeren van den O.C.,
het herhalen zijner cos door de st. Cn. en het herhalen door de te
lefoon hinderlijk. In zoo'n batterij heerscht een brouhaha van stem
men. (blz. 543). Bovenstaand bezwaar kan ik echter niet met hem
674
