rijke voorloopige. gedachte„une fois la concentration terminée,
est de se porter toutes forces réunies a l'attaque des Allemands".
Maar diezelfde Franschen werden reeds enkele weken na het
eerste schot tot hergroepeering, tot tegenmaatregelen, tot een
terugtocht „in grooten stijl*' gedwongen
En wat tenslotte den leunstoel van Alexander betreft die is
slechts een gevaar voor dien veldheer, die hem uitsluitend
benut om te zitten zonder meer.
Dat deed de O. H. L. in 1914 en toen kon zelfs de
„geniale gedachte" der Franschen niet meer verhinderen, dat de
Duitsche zaak verloren ging.
Dit hoofdstuk moge worden besloten met de beschouwing,
waartoe von Kuhl komt aan het einde van zijn besprekingen
van het plan-Schlieffen, en de wijze, waarop dit plan en vooral
zijn grondgedachte in 1914 geïnterpreteerd werden.
Hij wijst erop hoe men heeft betoogd, dat dit plan niet meer
kon worden uitgevoerd in 1914, in den tijd van gewapend ijzer-
draad en van schop en spade, in den tijd der moderne techniek
en van de nieuwe explosieve stoffen.
Zoodoende zou een nieuwe „conduite de la guerre" moeten
ontstaan een snelle beslissing was onwaarschijnlijk geworden.
De overvleugelende marschcolonnes, welke de omvatting na
streefden, zouden vóór hun tijd door de vijandelijke vliegers
ontdekt worden.
En indien de oorlog op deze wijze zoowel op West- als
Oostfront moest verstijven tot een stellingoorlog, dan had het
plan van Schlieffen geen waarde meer
Echter, schrijft von Kuhl, al hebben wij inderdaad in 1914 de
invloed en het belang van gewapend ijzerdraad en spade niet
onderkend in de ware groote, datzelfde geldt dan toch in gelijke,
zoo al niet heviger mate voor de tegenstanders men leze terzake
slechts hun publicaties.
„La force de nos nombreuses colonnes et l'étendue du front
sur lequel elles se sont avancées" aldus von Kuhl in La cam
pagne de la Marne (slechts de Fransche vertaling stond ten
dienste) „pour passer en aóut 1914 au nord de la Meuse
n'ont nullement été reconnues en temps voulu par l'ennemi. II
est prouvé que celui-gi a été surpris par notre mouvement
débordant et que son plan a été complëtement renversé".
Er was maar één mogelijkheid tot een overwinning, welke
tevens een beslissing zou beteekenen, en dat was langs den weg,
welken Schlieffen aanweesden weg der beweging.
Een Ermattungsstrategie (men denke aan Falkenhayn en zijn
„plan Verdun") moest „fatalement*' leiden tot den stelling
oorlog „dès que par elle nous perdïmes notre liberté stratégique,
la technique remplaga l'art du commandement, la bataille de
matériel remplaga la bataille de Cannes".
832
