van zijn opvolger ook te kunnen beoordeelen in verband met de
bij den toekomstigen tegenstander overheerschende strategische
denkbeelden en beginselen, volgt thans een overzicht van het
Fransche operatieplan, het zoogenaamde Plan XVII voorafge
gaan door een kort en zeer globaal overzicht van het ontstaan
van dit plan.
Men nam in Frankrijk in de laatste tien jaren voor den oorlog
vrij algemeen aan, dat Duitschland mede in verband met de
langzame Russische mobilisatie zijn aanval dadelijk en in de
eerste plaats tegen Frankrijk zou richten.
Dat de Franschen daarbij op een neutraliteitsschending door
de Duitschers, hetzij door België, hetzij door Zwitserland hebben
gerekend, is aan geen twijfel meer onderhevig.
Reeds in '77 en '79 bestudeerde de Fransche generale staf
deze mogelijkheden, terwijl op een door generaal de Miribel in
1892 geleide stafreis naar de Jura het geval Zwitserland nog
dezelfde mogelijkheden bleek te bieden als ten tijde van Schwar-
zenberg (1814).
Ducrot rapporteerde in '77 reeds dat Nancy als basis voor
agressieve ondernemingen moest afgekeurd worden.
Doordringen in den Pfalz zou z.i. doodloopen tegen de stel
ling achter de Seille en de Saar, werd bovendien uit Metz en
834
Tegenover Fransche bronnen past nog steeds voorzichtigheid en reserve:
de nuchterheid heeft klaarblijkelijk het temperament nog niet overwonnen.
In het bekende werkje Le Plan XVII, door Y Y Y staat letterlijk
Le plan de Moltké était l'application des théories émises en Allemagne
avant la guerre par les augures du grand état-major de Berlin, théories ayant
trouvé leur expression dans les écrits depuis longtemps connus des Bern-
hardi et des Schlieffen. II les exigérait même en poussant le principe
du débordement a l'extrême. Or, en soi, le débordement n'est qu'un mo
ven
En l'espèce, le débordement allemand de 1914 etait soupgonne a
l'avance ...par l'ampleur inusitée de son rayon circulaire, il rend it
illusoire une surprise absolue
Voorts moge terzake worden verwezen naar de „analyse" van het stan
daardwerk van von Kuhl „Der deutsche Generalstab in Vorbereitung und
Durchfiihrung des Weltkrieges" door generaal Douchy, ex-chef staf van het
8e leger, waaruit met deze aanhaling moge worden volstaanMais le plan
de Moltke n'a pas réussi. Devons nous done le déclarer mauvais par essence
et le condamner en bloc? Oui, s'il portait en lui la cause primordiale de
l'échecnon, dans le cas contraire. Cette cause primordiale est simple et
indiscutable: la manoeuvre allemande n'a pas réussie paree que les
Francais ont manoeuvre. 11 est a remarquer que les plans allemands admettent
que l'adversaire sera un simple plastron. Qu'il ne manoeuvra pas ou, tout au
moins, qu'il exécutera obligatoirement l'une des quelqyes manoeuvres
étudiées par Ie commandement allemand, dans les kriegspiels ou dans les
voyages du Grand Etat-Major.
(de cursiveeringen in bovenstaande citaten zijn van schrijver dezes).
Ook het onlangs verschenen „Cannes et la marche de von Kluck sur Paris"
door kolonel E. Vallarché geeft geen blijk van diepgaande bronnenstudie.
