Met invoering der teekens voor o, j5 en t wordt dit
1 n (-4p n
sin a tg a sin a sin a
n p
Om dus de, voor den waarnemer gemeten SH in P te vinden,
moeten we de opgemeten springhoogte vermeerderen (vermin
deren) per ^'"^i rechts (links) met 1 %0.
Alvorens na te gaan, hoe of we de foutieve springhoogte kun
nen vinden, is het van belang na te gaan welke moeilijkheden
een zijwaartsche ligging der baan met zich brengt. Het Hand
boek Schieten (zie punt 113) gaat van de veronderstelling uit,
dat indien de eerste richting met de grootste zorg wordt gege
ven, de fout in de zijdelingsche richting der batterij niet zoo
groot is, dat dit invloed zou uitoefenen op de berekening der
ware SH.
Een factor is hier echter buiten het geding gelaten en wel of
de plaats van het doel met nauwkeurigheid bekend is. In den
regel zal dit niet zoo zijn. Nemen we nu het volgende geval aan
De vuurleider trekt de meetlijn op de kaart, maakt voor zijn
waarnemingsafstand een fout bijv. van 300 M., (prikt het doel
300 M. te ver aan), a 400 °/00is de schootsafstand nu bijv.
3 K.M. dan komt de batterij hierdoor reeds 3QC) X sin. a
40 °/00 naast het doel te staan, ongeacht de fout die de batterij
nog maakt in de eerste richting.
Fouten in de eerste richting van 40°/00, indien het doel
niet met nauwkeurigheid bekend is, kunnen derhalve zeer goed
voorkomen. Dergelijke fouten oefenen wel degelijk invloed uit
op de berekening der ware springhoogte, hetgeen we straks met
een voorbeeld zullen aantoonen.
Keeren we echter eerst terug naar het handboek Schieten, dan
vinden we in punt 115(1) nog het volgende:
„Het nut van de bepaling der ware SH moge nog blijken uit
het volgende. Teneinde de springpunten in de waarnemingslijn te
krijgen, zal de vuurleider na zijn eerste laag den afstand wijzigen
al of niet gepaard met T wijziging. Om de zuiverste gegevens
hiervoor te krijgen, is het gewenscht dat er geen aanslagen in die
eerste laag zijn. In bergterrein zal men er dus naar streven, die
laag flink aan de minzijde te houden, desnoods door opzettelijk
100 a 200 M. minder afstand te geven, dan met de gevonden
gegevens overeenkomt. Deze min-laag, flink in de lucht, vormt
nu een geschikten grondslag voor juiste correctieseerst SH
wijzigen tot een Sh van nul op de richtlijn, en bovendien zooveel
afstandsvermeerdering als dari nog te geven overblijft om de
876
sin a /r1\
