zoodoende den tegenstander te binden en het verschuiven van
Fransche troepen van Oost naar West te verhinderen.
Schlieffen wenschte in Lotharingen een bewegelijken terugtocht,
den vijand meelokkende, tijd winnende: „die Deutschen können,
wenn sie auf ihre Operationen verharren, sich versichert halten,
dass die Franzosen, falls sie ins Oberelsass und in Lothringen
eingedrungen sein sollten, schleunigst umkehren werden, und
zwar nicht n r d 1 i c h sondern s d 1 i c h von Metz in der
Richtung von welcher die meiste Gefahr droht. Es ist daher
geboten, dass die Deutschen auf den rechten Flügel so stark
wie möglich sind. Denn hier ist die Entscheidungsschlacht zu
erwarten" (plan 1905).
Neen, zegt Moltke in 1906 (slotbespreking stafreis): „es hat
keinen Zweck mehr, mit starken Kraften in Belgien weiterzumar-
chieren, wenn das französische Hauptheer in Lothringen vorgeht
Dann muss nur ein Gedanken massgebend sein, das französische
Heer mit allen verfügbaren Kraften anzufallen und zu schlagen,
wo man es findet. Hier lag die Entscheidung in Lothringen und
zu ihr mussten unverzüglich alle Krafte herangeführt werden".
En in 1912 zegt hij bij een zelfde gelegenheid: „vanaf het
oogenblik waarop het voorwaarts rukken van de fransche hoofd
massa tusschen Metz en de Vogezen werd vastgesteld, werd het
oprukken van den Duitschen rechtervleugel door België doelloos
De operatie had zoodanig gevoerd moeten worden, dat de Duit-
sche linkervleugel zich defensief ten aanzien van den Franschen
opmarsch gedroeg, terwijl alles wat niet tot afweer van de Belgen
en de Engelschen noodig was, in Zuidwestelijke richting „herun-
termarchierte, urn durch und westlich Metz anzugreifen".
Met deze manoeuvre-kritiek lag in feite het plan Schlieffen
reeds aan diggelen.
Moltke richt zijn oog op Lotharingen en op een dubbele om
vatting van een meerderheid (de Fransche hoofdmacht) door een
minderheid. D i e manoeuvre achtte Clausewitz „onbetamelijk",
Napoleon „ongeoorloofd", Schlieffen mogelijk, doch buitengemeen
moeilijk.
Desondanks kiest Moltke haar, zij het dan ook naar tijd en
ruimte in zakformaat: hij hoopt en verwacht dat deze operatie
de Franschen zoodanig zal verzwakken, dat daardoor van huis uit
een verzwakking van den eigen rechtervleugel van minder betee-
kenis wordt.
Was de slag in Lotharingen eenmaal geslagen Groener
spreekt ironisch van een „Extra-tour" dan diende alles reeds
gereed te zijn voor een dadelijken afvoer van belangrijke ver
sterkingen naar den rechtervleugel.
Maar indien die slag niet beslissend eindigt, om
dat de Franschen zich niet in den gespannen zak laten
lokken?
826
